Kryminologia - ciekawe fakty i trochę historii

Kryminologia jest nauką społeczną. Zajmuje się badaniem przestępczości, przestępców, ofiar i kontroli przestępczości. Czy wiesz jak powstała?

Przejrzane i zatwierdzone przez: psycholog Sergio De Dios González.

Napisany przez Edith Sánchez

Ostatnia aktualizacja: 11 lutego, 2023

Kryminologia jest młodą nauką. Bada cztery aspekty rzeczywistości: przestępczość, przestępcę, ofiarę i kontrolę przestępczości. Ta dziedzina wiedzy została po raz pierwszy omówiona w 1885 roku, kiedy profesor prawa Raffaele Garofalo ukuł ten termin i nadał mu znaczenie. Od tego czasu kryminologia stała się jednostką samą w sobie i zaczęła ewoluować.

W całej historii proponowano wszelkiego rodzaju teorie dotyczące przestępczości i przestępców. Kiedyś wierzono, że przestępców można rozpoznać po ich szerokim czole i dużych uszach. Był nawet czas w kryminologii, kiedy popularne stało się „termiczne prawo przestępczości”: uważano, że upał powoduje zabójstwa, podczas gdy zimno zdawało się powodować rabunki.

W rzeczywistości kryminologia poczyniła dziś ogromne postępy, zarówno pod względem dowodów, jak i zrozumienia przyczyn i okoliczności, które prowadzą niektóre osoby do popełniania przestępstw. Przyjrzymy się kilku ciekawym faktom na temat tej interesującej nauki społecznej.

Kryminologia i jej ewolucja

Przez większą część historii środki dowodowe dostępne w kryminologii były niezwykle niepewne. Rzeczywiście, przez długi czas jedyne, na co można było liczyć, to słowo danej jednostki. A jeśli jednostką tą był urzędnik lub osoba o wyższym statusie, otrzymywała ona większą wiarygodność niż osoby o niższym statusie społeczno-ekonomicznym.

Aż do XVIII wieku powszechne było, że za sprawiedliwość odpowiada Kościół, pracodawcy, związki zawodowe i instytucje. To oni decydowali, czy ktoś popełnił przestępstwo. Aby dojść do prawdy, użyli środków, których dzisiaj z pewnością byśmy nie pochwalili, takich jak tortury.

Pod koniec XIX wieku, kiedy kryminologia była w powijakach, nie było wielu dostępnych środków dowodowych. Nie było nagrań, rozmów telefonicznych ani testów DNA, jakie mamy dzisiaj. Jednak śledczy, którzy teraz stanowili część policji, zaczęli używać logiki, aby ustalić winnych i warunki, w jakich doszło do popełnienia przestępstwa.

Odciski palców

Jednym z kluczowych narzędzi kryminologii jest pobieranie odcisków palców. Rzeczywiście, dzięki temu postępowi technicznemu odkryto wiele przestępstw. Przez 4000 lat podpisy były używane jako środek identyfikacji. Jednakże, chociaż istniało podejrzenie, że odciski palców każdej osoby są niepowtarzalne, nie było sposobu, aby to zweryfikować.

Dopiero w XIV wieku perski historyk Rashid al-Din Tabib zwrócił uwagę, że nie ma dwóch takich samych palców u różnych osób. Jednak jego wnioski zostały zignorowane. Dopiero w połowie XIX wieku William Herschel, brytyjski sędzia, poprosił ludzi o zanurzenie dłoni w atramencie i ostemplowanie nią, używając tej procedury jako podpisu osobistego.

Wpadł na ten pomysł, ponieważ kiedy wykonywał swoje obowiązki w Indiach, kilka transakcji, które monitorował, budziło wątpliwości co do autentyczności. Z czasem zdał sobie sprawę, że nie trzeba stemplować całej dłoni, a jedynie palce. Później metoda została udoskonalona i stała się podstawą systemów identyfikacji.

Nierozwiązane zbrodnie

Choć śledczy są przebiegli i bystrzy, istnieje wiele słynnych nierozwiązanych przestępstw. Pomimo postępu w kryminologii, poświęcenia detektywów w próbach rozwiązania wielu z tych spraw, zakończyły się niepowodzeniem i pozostają one owiane tajemnicą. Być może jedną z najbardziej legendarnych zagadek pozostaje sprawa Kuby Rozpruwacza, który dokonał jedenastu morderstw.

Inną znaną sprawą było zabójstwo Jonbenét Ramsey. Mała dziewczynka została znaleziona martwa w swoim domu w 1996 roku, 26 grudnia. Początkowo wskazówki wskazywały na jej rodziców. Następnie stwierdzono, że nie było wystarczających dowodów DNA, aby ich skazać. W 2006 roku pedofil John Mark Karr przyznał się do zbrodni. Jednak testy biologiczne tego nie potwierdziły. Do dziś nie wiadomo, co się tak naprawdę stało.

Kryminologia nie była również w stanie znaleźć osoby odpowiedzialnej za makabryczne zabójstwo, które miało miejsce w Hongkongu w 1984 roku. Obywatelka wezwała policję, ponieważ zobaczyła krew sączącą się przez kwietnik w sąsiednim mieszkaniu. Władze znalazły dwa mocno rozłożone ciała zacementowane w skrzynce okiennej. Były one skute łańcuchami i zawinięte w prześcieradło.

Okazało się, że ofiarami byli bracia, George Chia Soon-seng i jego brat Steven. Najwyraźniej zostali porwani, a ich rodzina miała zapłacić prawie milion dolarów okupu. Nigdy nie ustalono, kto popełnił tę potworną zbrodnię. Tak właśnie działa świat kryminologii. To świat pełen zagadek dotyczących najciemniejszej strony człowieka.