Hannah Arendt i jej teoria na temat aktywnego życia
Hannah Arendt była niemiecką filozofką żydowskiego pochodzenia. Rozpoczęła naukę u słynnego niemieckiego filozofa Martina Heideggera, ale kiedy reżim nazistowski doszedł do władzy, została zmuszona do ucieczki z Niemiec i osiedlenia się w Stanach Zjednoczonych.
Hannah Arendt opracowała filozofię polityczną skupiającą się na współczesnych problemach, w tym na totalitaryzmie i przemocy.
Jej najbardziej godne uwagi prace dotyczyły motywów, które skłoniły ludzi do popełnienia okrutnych czynów pod reżimami totalitarnymi. Jednym z jej najsłynniejszych stwierdzeń było to mówiące, że wielu członków partii nazistowskiej to normalni ludzie, którzy w pewnych warunkach dokonali niewybaczalnych czynów. Twierdziła, że nigdy nie popełniliby ich, gdyby nie zaistniały właśnie takie warunki, a nawet nie podejrzewaliby siebie o możliwość zrobienia takich rzeczy.
Było to stwierdzenie, które wywołało sporo krytyki a wielu ludzi uznało to za dość niewygodne. Hannah Arendt utrzymywała, że wielu z tych, którzy torturowali, maltretowali i mordowali, nie było złymi ludźmi. Po prostu zostali wprowadzeni w błąd przez szczególne okoliczności. Ta teoria kosztowała ją utratę wielu przyjaźni, ale mimo to broniła tego, w co wierzyła, gdy tylko dana była jej taka szansa.
Chociaż może się wydawać, że wszystko to zdarzyło się w odległej przeszłości, jest niestety nadal bardzo aktualne. Na przykład wielu uważa, że terroryści są szaleńcami. A jednak jeśli zastosujemy teorię Hanny Arendt, dojdziemy do innego wniosku. Zamiast kwestionować ich zdrowie psychiczne, rozważamy inne czynniki, które prowadzą ludzi do wyboru ścieżki przemocy w ramach jakiejś organizacji.
Hannah Arendt – teoria aktywnego życia
W teorii Hanny Arendt istnieją w ludzkim życiu istnieją trzy podstawowe działania. Są to: wysiłek, praca i działanie. Praca odpowiada biologicznym procesom ludzkiego ciała.
Dwa przykłady to jedzenie lub spanie. Są niezbędnymi czynnościami w naszym życiu, ale nie trwają wiecznie. Gdy tylko je kończymy, ustaje również działanie. Potrzeby te są kluczowe dla przetrwania i nie możemy się bez nich obejść, a więc nie ma miejsca na wolność.
Funkcja pracy
Drugą czynnością aktywnego życia jest praca. Jest to działalność, która wytwarza rzeczy oraz rezultaty. Obejmuje budowę, rzemiosło, sztukę i wszystko, co tworzymy, a także działania takie jak produkcja instrumentów lub przedmiotów, jako dodatek do dzieł sztuki.
Dzięki tej aktywności staramy się kontrolować naturę, pracując z naturalnym materiałem w celu konstruowania obiektów. Aktywność ta tworzy sztuczny świat, taki jak dom. Różni się od produkcji, ponieważ obiekty, jakie uzyskujemy, są trwałe. Rezultat pracy jest czymś, co jest produktywne, a robimy to po to, by używać tych rzeczy a nie je zużywać.
Kiedy wykonujemy ostatnią czynność, działanie, jednostki są budowane na tym, czym są, i w ten sposób różnią się od siebie. Działanie pozwala na pojawienie się różnorodności, co powoduje, że dostrzegamy różnice w innych ludziach.
W ten sposób uzyskujemy tożsamość, w oparciu o różnicę między osobą, która wykonuje działanie oraz drugą osobą. Tylko przez działanie rodzą się jednostki, a to, co prywatne, staje się publiczne, gdy jest dzielone z innymi. Działając i mówiąc, ludzie pokazują kim są.
Strefy działania
Każda z tych czynności odbywa się we własnej, konkretnej sferze. Sfera prywatna (do produkcji), sfera społeczna (do pracy) i sfera publiczna (do działania). Rozróżnienie między sferą publiczną i prywatną opiera się na tradycji greckich miast-państw.
Sfera prywatna jest domem. W tej sferze nie można mówić o wolności lub równości, ale o wspólnocie rzeczywistych potrzeb. W tej sferze praktykujemy produkcję. Sfera prywatna jest przestrzenią naturalną, w przeciwieństwie do sztuczności sfery publicznej.
Sfera publiczna jest przestrzenią działania i komunikacji. W tej sferze pokazujemy innym, kim jesteśmy, co potwierdza nasze istnienie. Społeczeństwo jest wspólnym światem stworzonym przez wytworzone przedmioty i działania, które tworzą niematerialne obiekty, takie jak prawa, instytucje i kulturę.
Ta stworzona przestrzeń zapewnia trwałość, stabilność i wytrzymałość na działania i obiekty. Choć działanie jest bardzo kruchą czynnością, przestrzeń publiczna zapewnia mu stabilność dzięki pamięci. Przestrzeń publiczna obejmuje również interes publiczny, który należy odróżnić od prywatnych interesów.
Jednak to rozróżnienie zostało przyćmione pojawieniem się innej sfery – sfery społecznej. Jest to produkt rynku giełdowego w kapitalistycznej gospodarce. Kapitalistyczny system społeczno-gospodarczy zajmuje się wprowadzaniem gospodarki do przestrzeni publicznej. Ta sfera publiczna jest określona przez interes publiczny, a to nadaje prywatnym interesom znaczenie publiczne.
Konsekwencje utraty głosu
Problem pojawia się, gdy gospodarka ingeruje w sferę publiczną. Sfera prywatna, która jest niezbędna ze względu na schronienie, które daje, staje się substytutem dla sfery publicznej. Konsekwencją jest to, że prywatne interesy i naturalne więzi zajmują wspólną sferę publiczną. W efekcie sfera publiczna i działania obywateli zostają rozdzielone.
Tu właśnie widzimy oddziaływanie totalitaryzmu. Jest to triumf beztroskiej jednostki w sferze publicznej, która za wszelką cenę myśli wyłącznie o swoich prywatnych interesach i osobistym bezpieczeństwie. Jednak ten typ jednostki jest całkowitym przeciwieństwem obywatela, który aktywnie angażuje się w świat i sferę publiczną.
“Prywatna” jednostka jest jednostką tylko wtedy, gdy dotyczy to jej własnych interesów. Łatwo wpada w konformizm społeczny i polityczny. Jednak totalitaryzm nie tylko kończy życie publiczne, ale także niszczy życie prywatne, pozostawiając jednostki w absolutnej samotności.