Rodzeństwo, które musi zachowywać się jak rodzice

W filmach i książkach zawsze możemy znaleźć garść historii, w których rodzeństwo zastępuje ich nieobecnych rodziców. Niestety, jest wielu nieletnich, którzy są skazani na przyjęcie tej roli, ze wszystkimi wynikającymi z tego negatywnymi konsekwencjami.
Rodzeństwo, które musi zachowywać się jak rodzice
Gema Sánchez Cuevas

Przejrzane i zatwierdzone przez: psycholog Gema Sánchez Cuevas.

Napisany przez Edith Sánchez

Ostatnia aktualizacja: 08 grudnia, 2022

Niektórzy rodzice popełniają błąd, powierzając swoim dzieciom obowiązki, które do nich nie należą. Często wiąże się to z opieką nad młodszym rodzeństwem. Starsze dzieci stają się „drugim rodzicem”. Niestety rodzeństwo, które musi zachowywać się jak rodzic, to problem wciąż obecny w naszym społeczeństwie.

Ten typ zachowania jest często wzmacniany przez innych dorosłych. Dzieci słyszą: „Musisz opiekować się swoim młodszym bratem”, jakby to było ich obowiązkiem. W efekcie przejmują rolę opiekuna.

Słysząc tego rodzaju wiadomości, dziecko ostatecznie wchodzi w tę rolę. Zaczyna myśleć, że skoro wszyscy mówią mu, że to jego zadanie, to tak musi być. W rezultacie wielu rodziców kształtuje dziecko, które jest idealne na zewnątrz, ale nieszczęśliwe w środku.

Presja może być tak silna, że dziecko zbuntuje się przeciwko temu pomysłowi. W ten sposób, odmawiają ochrony i troski o swoje rodzeństwo i w końcu atakują je. To dlatego, że nie mogą znaleźć innego sposobu podejścia do odpowiedzialności, z którą nie mogą sobie poradzić.

Dla świata zewnętrznego wszyscy się starzejemy. Ale nie dla naszych braci i sióstr. Znamy się z nimi od zawsze. Znamy swoje serca. Dzielimy się prywatnymi, rodzinnymi dowcipami. Pamiętamy rodzinne waśnie i sekrety, rodzinne smutki i radości. Żyjemy poza dotykiem czasu .”

-Clara Ortega-

Siostra przytulająca swojego młodszego brata
Wykonywanie roli opiekuna dla rodzeństwa może powodować u dzieci wielkie cierpienie ze względu na ogromną odpowiedzialność, jaką się z tym wiąże.

Starsze rodzeństwo i ich obowiązki

Kiedy dzieci są o sześć lub siedem lat starsze niż ich młodsze rodzeństwo, ta tendencja pojawia się prawie naturalnie. Oczywiście, gdy dorośli ją zidentyfikują, zwykle ulega ona wzmocnieniu. Niemniej jednak, w zależności od tego, jak i kiedy to zrobią, mogą osiągnąć dokładnie odwrotny efekt do zamierzonego, a rodzeństwo przestaje działać jako opiekun, chyba że zrozumie, że zostanie za to nagrodzone.

W zależności od tego, jak bardzo jest oddane sprawie, dziecko-opiekun może wykazywać niezwykle czujną postawę, zapobiegając popełnianiu błędów przez rodzeństwo, a tym samym ucząc się i zyskując samodzielność. Jednak edukacja to złożone zadanie, które powinien podejmować tylko dorosły.

Między odpowiedzialnością a strachem

Starsze rodzeństwo nie zawsze czuje się komfortowo z pojawieniem się kolejnego dziecka do domu, zwłaszcza jeśli samo jest małe. Niemniej jednak rodzice często nie chcą dostrzec tej rzeczywistości, zakładając, że rodzeństwo będzie naturalnie działać jako obrońca malucha.

Dziecko często boi się sprzeciwiać i denerwować rodziców lub nie spełniać ich oczekiwań. Dlatego stara się wypełniać przydzieloną mu rolę, nawet jeśli mu się to nie podoba.

Często zdarza się, że zaczynają czuć, że cokolwiek negatywnego, co dzieje się z ich rodzeństwem, jest w taki czy inny sposób ich winą. Obawiają się, że rodzice przestaną ich kochać, jeśli nie wywiążą się oni w pełni z powierzonego im zadania. Z biegiem czasu stają się dorosłymi, którzy nie rozpoznają własnych potrzeb i mają tendencję do przyjmowania problemów, które do nich nie należą.

Smutna dziewczyna
Poczucie winy jest bardzo powszechne u dzieci opiekujących się rodzeństwem.

Problemy związane z rodzeństwem, które musi pełnić rolę rodziców

Istnieją pewne żądania, których nigdy nie należy stawiać nieletnim. Pierwszym z nich jest zastąpienie rodzica. Zapewnienie dobra rodzeństwa nie jest obowiązkiem dziecka. Funkcję tę należy pozostawić innej osobie dorosłej, jeśli rodzice nie są w stanie jej wykonać.

Starsze rodzeństwo również nie powinno być zmuszone do systematycznego przedkładania zaspokajania potrzeb rodzeństwa nad własne. Powinni mieć możliwość robienia tego, kiedy chcą.

Edukacja w dużej mierze polega na tym, że dzieci uwewnętrzniają znaczenie zachowań obywatelskich. Jest jednak ogromna różnica między tym a koniecznością bycia wzorem dla swojego rodzeństwa.


Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.


  • Chávez, J. (2020). Riesgos psicosociales que conlleva la responsabilidad del rol de tipo parental en el proyecto de vida de adolescentes hermanos mayores.
  • Merino, L., & Martínez-Pampliega, A. (2020). La relación entre hermanos/as y su adaptación en contextos de alto estrés familiar. Ansiedad y Estrés26(1), 27-32.

Ten tekst jest oferowany wyłącznie w celach informacyjnych i nie zastępuje konsultacji z profesjonalistą. W przypadku wątpliwości skonsultuj się ze swoim specjalistą.