Przerwany sen jest bardziej szkodliwy, niż niedobór snu

Jednym z efektów przerywanego snu może być depresja. Częste budzenie się każdej nocy może mieć poważny wpływ na zdrowie fizyczne i psychiczne. Przeanalizujmy ten problem.

Napisane i zweryfikowane przez psycholog Valeria Sabater.

Ostatnia aktualizacja: 25 maja, 2023

Przerwany sen może mieć bardziej szkodliwy wpływ na zdrowie niż niewystarczająca ilość snu. Trudno Ci w to uwierzyć? Przypomnij sobie, jak się czujesz, kiedy z jakiegoś powodu musisz wstać w nocy. A szczególnie przypomnij sobie, jak czujesz się następnego dnia po przerwanej nocy?

Prawdopodobnie czujesz wyczerpanie i apatię, jesteś w złym nastroju i nie masz ochoty nic robić.

Zaburzenia snu są częstsze i poważniejsze niż myślisz. Przerwany sen jest jak małe rozdarcia w normalnym cyklu snu. Jak zapewne wiesz, fazy snu przebiegają według bardzo konkretnych wzorców i okresów.

Przerwanie tych wzorców zakłóca równowagę mózgu i inne procesy metaboliczne, które organizm wykonuje w nocy.

Często mówi się, że ten, kto dobrze śpi, dobrze żyje. Dlatego ważne jest, aby sięgać po sprawdzone sposoby pomagające w zapewnieniu organizmowi wystarczającej ilości dobrej jakości wypoczynku nocnego. W końcu sen jest biologiczną koniecznością, od której zależy nasze zdrowie fizyczne i dobre samopoczucie psychiczne.

Jakie negatywne skutki niesie przerwany sen?

Przerwany sen niesie kilka negatywnych skutków ubocznych. Są one dobrze znane większości nowych rodziców i pracowników zmianowych. Kiedy mówimy o wysokiej jakości snu w nocy, liczba godzin, które przesypiasz, jest tak samo ważna jak ciągłość snu (unikanie przerw w śnie).

Częste budzenie się niespowodowane czynnikami zewnętrznymi to rodzaj bezsenności, jednego z rodzajów zaburzeń snu. Możesz na przykład iść spać o 23:00 i od razu zasnąć. Jeśli jednak obudzisz się 20 razy w ciągu następnych ośmiu godzin, taki odpoczynek nocny jest dla organizmu ani zdrowy ani regenerujący.

Niestety jest to rzeczywistość dla tysięcy ludzi. Przyjrzyjmy się niektórym konsekwencjom, jakie powoduje przerwany sen.

Krótsza faza wolnofalowa oznacza większe ryzyko depresji

Według badania przeprowadzonego na Johns Hopkins University w Baltimore, przerwany sen trzy dni z rzędu wystarczy, aby osoba zaczęła czuć się mniej optymistyczna. Patrick Finan, profesor psychiatrii i dyrektor badań, wyjaśnia, co następuje:

• Przerwany sen jest gorszy dla nastroju niż brak snu.
• Kiedy sen jest zakłócony w nocy, zaburza to cykle snu.
• Zakłócenia uniemożliwiają przejście z fazy nie-REM do fazy REM, która jest kluczowa dla prawidłowego funkcjonowania ciała i mózgu.
• Te zmiany w cyklach zmniejszają liczbę wolnych fal, których doświadcza mózg.
• Zmniejszenie ilości snu wolnofalowego koreluje z większym ryzykiem zaburzeń, takich jak depresja.

Problemy z pamięcią i długotrwałe problemy poznawcze

Skutki przerywanego odpoczynku nocnego mogą być niebezpieczne, zwłaszcza jeśli występują przez dłuższy czas. Badania takie jak to przeprowadzone przez grupę Sleep & Cognition z Holenderskiego Instytutu Neuronauki ujawniają na przykład, że jednym z najczęstszych skutków ubocznych przerywanego snu są zaniki pamięci.

• Struktura snu i cykli snu są niezbędne do prawidłowego utrwalenia tego, czego się uczysz, gdy nie śpisz. Dotyczy to wszystkiego, co widzisz, czujesz, doświadczasz itp.
• Podczas snu wolnofalowego i później, w fazie REM, mózg ma możliwość integracji zdarzeń z pamięci deklaratywnej (długotrwałej) i prawidłowej ich konsolidacji.
• Inne skutki uboczne zakłóconego snu to problemy z koncentracją i niezdecydowanie. Brak dobrej jakości snu spowalnia czas reakcji i utrudnia reagowanie na problemy życiowe.

Jest też inny ważny aspekt długotrwałych zakłóceń snu. Ten stan może faktycznie powodować deficyty poznawcze. W rezultacie mózg staje się mniej sprawy, maleje liczba połączeń nerwowych, a zwiększa prawdopodobieństwo cierpienia na zaburzenia neurodegeneracyjne, takie jak choroba Alzheimera.

Przerwany sen powodem migreny

Problemy ze snem, które trwają kilka tygodni lub miesięcy, zwykle powodują bóle głowy. Migrena może pojawia się u większości ludzi na różnych etapach życia. To klasyczne uczucie „zamglenia umysłu”, określane też jako „mroczki przed oczami”, które powoli przechodzi w migrenę.

Badania pokazują, że kiedy mózg nie osiąga fazy REM, jednym z najczęstszych skutków ubocznych jest początek uciążliwych migren.

Badania takie jak to przeprowadzone na Wydziale Neurologii Uniwersytetu Kalifornijskiego łączą problem zaburzeń snu z pojawieniem się migreny. Przyczyną może być mutacja genetyczna.

Te fascynujące wnioski dotyczące czegoś tak powszechnego jak przerwany sen, będą niewątpliwie dalej badane przez naukowców w nadchodzących latach.

Sposoby na problemy ze snem

Przerwany sen może być spowodowany czynnikiem wyzwalającym, który należy zidentyfikować. Dlatego należy udać się do lekarza, jeśli czujesz, że nie zasypiasz spokojnie. Jeśli po obudzeniu towarzyszy Ci większe zmęczenie niż przed pójściem spać lub jeśli masz zaniki pamięci i bóle głowy, nie zwlekaj i umów się na wizytę u lekarza.

Zespół niespokojnych nóg i bezdech senny są często związane z nocnymi przebudzeniami. Innym wspólnym czynnikiem jest stres. Wielu ludzi decyduje się na łatwiejsze rozwiązanie, jakim jest zażywanie dostępnych bez recepty leków nasennych, zamiast usunąć pierwotną przyczynę problemu.

Pielęgnowanie zdrowych nawyków i ograniczenie korzystania z technologii na dwie godziny przed pójściem spać może pomóc zmniejszyć częstość nocnych przebudzeń. Niezależnie od podejścia, zajmij się tymi problemami ze snem tak szybko, jak to możliwe, zanim staną się przewlekłym problemem.