Przemoc ludzka – dlaczego nie jesteśmy w stanie jej wyeliminować

Przemoc ludzka jest czymś wrodzonym i stanowi ogromne zagrożenie dla każdej społeczności i społeczeństwa jako ogółu. Wśród wielu teorii dotyczących pochodzenia przemocy i zła jest kilka, które szczególnie się wyróżniają. Poznasz je w naszym artykule!
Przemoc ludzka – dlaczego nie jesteśmy w stanie jej wyeliminować
Laura Llorente

Napisane i zweryfikowane przez filozof Laura Llorente.

Ostatnia aktualizacja: 27 grudnia, 2022

Przemoc ludzka to zjawisko, które będzie istnieć, dopóki na świecie będą istnieć ludzie. Główną funkcją praw człowieka jest ochrona niezbywalnych, podstawowych praw, do których jesteśmy z natury uprawnieni tylko dlatego, że jesteśmy ludźmi.

Są one po to, aby zagwarantować nam szacunek do naszego życia, wolności i dążenia do szczęścia. Prawa te są jednak raczej mało przydatne w czasie wojny lub w innych sytuacjach, których występuje przemoc ludzka. Trudno jest wtedy pozostać bezpiecznym i uchronić się przed zranieniem ze strony innych.

„Teoria historii” Hegla zakłada, że zasady tezy i antytezy (wydarzenia historyczne) przeobraziły się w to, co dzisiaj znamy jako podstawę syntezy wyważonych partii przeciwnych. Wydaje się jednak, że Hegel, zarówno w swojej teorii historii, jak i w „dialektyce pan-niewolnik”, był zbyt optymistyczny.

Stwierdzenie, że historia rozwijała się raczej po złej stronie, nie jest niczym szalonym. Mówimy oczywiście o patrzeniu wstecz przez pryzmat teraźniejszości, mając możliwość poznania przeszłych i obecnych wydarzeń. Możemy także na podstawie tych doświadczeń przewidzieć przyszłość.

Nawet w Księdze Rodzaju widzimy, że bóg religii abrahamowych stosował przemoc, gdy wypędzał ludzi z ich ziemskiego raju. Wszystko dlatego, że odważyli się posmakować zakazanej wiedzy. Wierzono jednak, że tylko Bóg może posiadać wiedzę. Co więcej, Ewa arogancko zgrzeszyła, jedząc jabłko z drzewa mądrości.

Następnie pojawiły się ból i przemoc, gdy bracia Kain i Abel poprzez swoje działania ujawnili przed nami zagadkę wszystkich tragedii – pragnienie posiadania i władzy (Kain oznacza „posiadanie”, a Abel „niewinność”).

Przemoc ludzka: duch dominacji i pęd ku śmierci

Bez obawy, że się mylimy, moglibyśmy powiedzieć, że pragnienie posiadania jest zwykłym pragnieniem dominacji. Kiedy ktoś nie ma tego, co chce, musi szukać tego gdzie indziej. To właśnie wtedy okazuje się, że to, czego ktoś pragnie, to po prostu posiadanie. Dodatkowo, jedyny sposób na zdobycie upragnionej rzeczy to chwycić ją i nie puścić.

Przemoc ludzka

Właśnie to dążenie do posiadania prowadzi nas do przemocy i zachęca nawet do zabijania. Dlatego też Freud przedstawił to jako „pęd ku śmierci”. Posiadanie jest niczym innym jak pragnieniem dominacji nad innymi, aby posiąść to, co mają. Jeśli właściciel obiektu odmówi dominatorowi tego, czego chce, może umrzeć w wyniku aktu przemocy.

Lub, jak stwierdził Nietzsche: „Tam, gdzie jest życie, jest siła. I nawet najsilniejsze istoty zaryzykują życie, by zyskać większą moc. To sugeruje, że wola władzy jest silniejsza niż wola przetrwania.” Oznacza to, że aby zachować to, co masz, musisz się rozwinąć.

Kto wygrywa w świecie pełnym przemocy?

Dla Adolfa Hitlera tylko Niemcy reprezentowały kulturę i siłę. Jego kraj miał żądzę władzy – to nimi kierowało. Koniec końców, żaden inny kraj nie posiadał tego, co Niemcy. To właśnie z tego pomysłu zrodziła się ich potrzeba ekspansji i zabijania, aby zwiększyć swoje imperium.

Jak powiedzieliśmy wcześniej, kiedy naprawdę czegoś chcesz, musisz zdominować tego, kto to ma. W tym przypadku, jak już powiedział Hegel, wygrywa ten, kto mniej boi się śmierci.

Pragnienie władzy jest duchowe i dlatego też motywujące. Jednak strach przed śmiercią jest cielesny i zamienia ludzi w proste zwierzęta. Ci, którzy nadal walczą, utrzymują swoją pozycję myślącego człowieka.

Świat należy do mistrzów. Mają w sobie siłę i medialną moc, które są potrzebne do podboju świata. Mogą ten świat posiąść, ponieważ inni ludzie się boją.

„Tylko ten, który ma władzę wśród młodych, zyskuje przyszłość.”

– Adolf Hitler –

Przemoc ludzka i poszukiwanie władzy

Dla Nietzschego chęć władzy jest obecna pośród ludzi i jest ona czymś pozytywnym i niezbędnym. Wola władzy rzuca człowieka w świat życia, a nie pracy. Istnieje ona, ponieważ oznacza ciągłą ewolucję. Kochamy samych siebie i nie chcemy zadowolić się tym, co mamy, tylko walczymy o więcej.

Przemoc ludzka

Jesteśmy w konfrontacji między tym, co już mamy, a tym, czego chcemy. Znajdujemy się w pozycji pomiędzy panem a niewolnikiem: niewolnik poddaje się, ponieważ boi się umrzeć i w ten sposób jest ujarzmiony i zredukowany do zera. Tylko ci, którzy mniej się boją, który pragną więcej i nie mają nic przeciwko krzywdzeniu innych i walce o to, co chcą, zachowają ludzką godność.

Ta teoria przemocy ludzkiej zakłada, że zjawisko to istnieje, ponieważ istniało zawsze i zawsze będzie istnieć. Jest to nieodłączny element ludzki, który, na szczęście lub nie, jest częścią naszej natury.


Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.


  • De Zan, J. 2009: La Filosofía social y política de Hegel. Buenos Aires: Ediciones del Signo.

Ten tekst jest oferowany wyłącznie w celach informacyjnych i nie zastępuje konsultacji z profesjonalistą. W przypadku wątpliwości skonsultuj się ze swoim specjalistą.