Depresja u osób starszych - jak przejawia się ta ciężka choroba?

Z drugiej strony dane epidemiologiczne wskazują, że depresja u osób starszych ma również określony przebieg i objawy. Tak więc leczenie jej w sposób ogólny prowadzi do częstych błędów.

Często zdarza się, że osoby starsze znajdujące się w domach opieki lub instytucjach geriatrycznych cierpią na depresję kliniczną. Objawy są zazwyczaj nietypowe – jeśli nie bierzemy pod uwagę zmiennej wieku – właśnie z powodu trudności, jakie wielu starszych ludzi ma w wyrażaniu swoich objawów w odniesieniu do stanu umysłu. Pojawiają się wtedy problemy somatyczne.

Powszechne jest narzekanie na trudności ze snem, brak energii, miejscowy lub niesprecyzowany ból, itp. Znajduje to odzwierciedlenie w fakcie, że specjaliści częściej wiążą te objawy z chorobą fizyczną niż z zaburzeniami depresyjnymi. Często z powodu nakładania się choroby fizycznej i depresji powoduje to zamaskowanie tego ostatniego.

Objawy, jakie daje depresja u osób starszych

W literaturze naukowej istnieje przekonanie potwierdzające, że depresja u ludzi starszych wiąże się w dużej mierze z obecnością następujących cech:

• Dłuższe epizody, które są bardziej odporne na leczenie farmakologiczne.
• Pacjenci nie wyrażają uczuć związanych z poczuciem własnej wartości lub poczuciem winy, jak dorośli w średnim wieku.
• Cierpią na aleksytymię w większym stopniu, to znaczy trudności w werbalnym wyrażaniu własnych emocji.
• Często cierpią na halucynacje i urojenia.
• Występowanie negatywnych objawów, takich jak apatia, brak afektu, brak kontaktu wzrokowego lub reaktywność na środowisko.
• Objawy fizyczne maskujące czynniki psychiczne: anoreksja, fobie, hipochondria, lęk…
• Większe ryzyko samobójstwa, zwłaszcza u mężczyzn, którzy mieszkają samotnie.
• Pobudzenie psychomotoryczne związane z silnym niepokojem lub wręcz przeciwnie, nietypowe dla danej osoby zahamowanie.
• Zwiększona drażliwość.
• Zaburzenia snu, w szczególności bezsenność i nadmierna senność.
• Częste niepokoje somatyczne.
• Mało dziennych zmian nastroju.
• Zaburzenia funkcji poznawczych: ta cecha jest ściśle związana z intensywnością innych objawów i zwykle ustępuje wraz z poprawą nastroju. Najbardziej upośledzone cechy u ludzi w podeszłym wieku to funkcje wykonawcze i pamięć.

Znaczenie wsparcia społecznego

Zapobieganie depresji u osób w podeszłym wieku jest niezbędne. W tej materii naukowcy Lowenthal i Haven przeprowadzili badania, które wykazały znaczenie powiernika w życiu osób starszych.

Osoby starsze, które mogą liczyć na wsparcie otoczenia mają mniejsze prawdopodobieństwo śmierci przez dłuższy okres w porównaniu z osobami, które tego wsparcia nie otrzymują. Wykazano, że istnieje istotny związek między wsparciem społecznym (małżeństwo, relacje międzyludzkie, zadowolenie z otoczenia, itp.), a zmniejszeniem ryzyka choroby wieńcowej.

Z drugiej strony, co jest logiczne, posiadanie wsparcia społecznego wiąże się z utrzymaniem odpowiedniego zdrowia, a także z lepszym przestrzeganiem procedur medycznych. Dobre relacje społeczne w podeszłym wieku zwiększają odporność i modulują stres wieku starszego. Tutaj badania rozpoczęły się od terapii psychospołecznych dla osób starszych.

Samotność a depresja

Jeśli chodzi o zdrowie psychiczne krytyczną zmienną jest samotność. Osoby starsze, które są lub czują się samotne są znacznie bardziej narażeni na depresję. Wsparcie społeczne jest zmienną, która pomaga chronić zarówno przed stresem, jak i lękiem.

Z drugiej strony grupa przyjaciół w podeszłym wieku, z którymi ma się wspólne hobby, spędza się wolny czas wiążą się z lepszym dostosowaniem się do emerytury. Wyniki są jeszcze lepsze, jeśli dzielimy ten czas z małżonkiem.

Podsumowując, ludzie, którzy lubią spędzać wolny czas w towarzystwie innych osób lub mają zwierzę, lub po prostu nie czują się sami, mają mniejsze ryzyko wystąpienia depresji w podeszłym wieku. Mają lepsze zdrowie, a co za tym idzie, rzadziej korzystają z systemów opieki zdrowotnej.

Zapobieganie w tym przypadku polega na troszczenie się o to, by, w miarę możliwości, osoby starsze nie czuły się samotne i rozwijały perspektywy leczenia, które pomogą im utrzymać lepsze samopoczucie i zadowolenie z życia.