Toksyczny ojciec - jaką krzywdę wyrządza dziecku

Toksyczny ojciec. Wielokrotnie jako rodzice zupełnie nie zdajemy sobie sprawy jak dalekosiężne w skutkach mogą się okazać nasze czyny i słowa wypowiadane w stosunku do własnych dzieci. Toksyczny ojciec lub matka może wywierać na dziecko bardzo szkodliwy wpływ.

Bernardo Stamateas, autor książki “Toksyczni Ludzie” mówi: “Nie przywiązuj się do tego, kogo nie cieszą Twoje sukcesy”. Wobec tego szybko przychodzi do głowy pytanie o sytuację dzieci. Nie mogą przecież zmienić ani ojca, ani matki, tak jak można dobierać sobie przyjaciół czy kolegów.

Toksyczny ojciec – co sprawia, że nim jest?

Choć książka Stamateasa zyskała już dużą popularność, to w rzeczywistości termin “toksyczny ojciec” ukuła Susan Forward. Ta psycholog z Ameryki Północnej jest autorką innej książki, pod tytułem: “Toksyczni Rodzice”, która spotkała się z doskonałą odpowiedzią czytelników.

Według Forward toksyczny ojciec to osoba, która jest przyczyną cierpień dziecka. Zarówno środki, jak i motywacja są w takim układzie bardzo niestabilne. Jeśli chodzi o te pierwsze, często okazują się nimi być manipulacja, zbyt wysokie oczekiwania względem dziecka, złe traktowanie i tym podobne.

Wielu zadaje sobie w związku z tym pytanie: co w umyśle ojca sprawia, że własne dziecko zaczyna wychowywać w sposób toksyczny? Według wspomnianej autorki, bierze się to z jego własnej traumy, mającej związek z egoizmem lub narcyzmem. Dla takich ojców bardzo ważne są własne osiągnięcia. Kiedy ich brakuje, wyżywają swoją frustrację na dziecku, poniżając je i burząc jego poczucie własnej wartości. 

Na co najczęściej skarżą się wspomniane dzieci?

Dzięki wielu przeprowadzonym badaniom psychologowie tacy, jak Forward zrozumieli co w takiej sytuacji najbardziej frustruje dzieci wychowywane przez toksycznych ojców. To bardzo ważne, bo dzięki takiej wiedzy możemy zidentyfikować owe zachowania i zaradzić im w skuteczny sposób.

Ojciec niezwykle wymagający

Jeśli ojciec nie toleruje porażki u syna, bardzo prawdopodobnie wprowadzi go na toksyczną ścieżkę wychowania. Takie podejście prowadzi do nadmiernych oczekiwań, perfekcjonizmu i desperacji. Dziecko tym bardziej uświadamia sobie, że nie ma żadnego marginesu błędu, że wszystko, co robi, musi być najlepsze. Takie środowisko jest dla niego bardzo szkodliwe.

Z powodu zbyt wysokich oczekiwań, każdy błąd upewnia je, że nie może wywiązać się z prostych nawet zadań. Krok po kroku jego poczucie własnej wartości obniża się.

Stosuje manipulację

Toksyczny ojciec opiera swoje działania najczęściej na manipulacji. Najpierw lokalizują słabe strony dziecka, a następnie skrupulatnie je wykorzystują. Dziecko szybko uświadamia sobie, że jest kontrolowane w każdym calu, przez co czuje się osaczone i niezdolne do podejmowania najprostszych nawet decyzji.

Autorytaryzm, nieustępliwość i brak tolerancji

Toksyczny ojciec jest nietolerancyjny i autorytatywny. Zmusza dziecko do określonego sposobu zachowania, sposobu bycia. Nie bierze przy tym pod uwagę jego odczuć i potrzeb. Ten brak elastyczności sprawia, że w dziecku gaśnie radość, ponieważ nie czuje zrozumienia, bliskości i miłości ze strony ojca.

Maltretowanie

W krytycznym punkcie omawianej sytuacji toksyczny ojciec posuwa się do przemocy fizycznej, która często poprzedzana jest pewnym etapem przemocy słownej. Wyzwiska w połączeniu z przemocą fizyczną dosłownie wyniszczają poczucie bezpieczeństwa i poczucie własnej wartości dziecka.

Nadmierna krytyka

Ojcowie tacy nie tylko zbyt wiele wymagają od swoich dzieci, ale również w nadmiarze je krytykują. Rzadko kiedy udzielają im szczerych pochwał. Kiedy dziecko wywiązuje się ze swych obowiązków zawsze doszukują się błędów i niedociągnięć. Nie biorą pod uwagę ich wieku, możliwości, intencji i tym podobnych czynników. Dzieci przybierają wobec tego postawę obronną nie tylko wobec ojca, ale wobec całego otoczenia.

Brak miłości

Jeśli jest coś, niezastąpionego dla dziecka, to miłość i przywiązanie. Nie tylko potrzeba odczuwania miłości, ale również możliwość jej wyrażania, w której rodzic ją przyjmie. Właśnie ten czynnik ma największy wpływ na prawidłowy rozwój dziecka. Niekochane dziecko zawsze będzie smutne i przygaszone.

Zrzucanie winy na dziecko

Toksyczny ojciec wyżywając swoją frustrację na dziecku sprawia, że czuje się ono winne. Każda jego porażka jest w takiej formie przelewana na dziecko, które z kolei dzień po dniu staje się coraz bardziej zaszczute i poirytowane. Odczuwa też coraz większą niepewność i brak poczucia bezpieczeństwa.

Zanim zakończę ten artykuł, chcę przypomnieć, że toksyczny ojciec posiada również słabo rozwiniętą komunikację, chroni tak bardzo, że aż przytłacza. Stara się też narzucić dziecku takie życie, jakiego chciał on, ale nie udało mu się go osiągnąć, narzuca mu własne aspiracje i pragnienia, co nigdy nie wychodzi dziecku na dobre.

Jedno jest pewne, stanie się on w przyszłości obiektem nienawiści własnego dziecka, które rośnie z poważnymi problemami emocjonalnymi i brakiem poczucia własnej wartości. Nie wyrośnie ono na człowieka odpowiedzialnego i zawsze będzie miało problemy z zaufaniem do samego siebie.