Kokaina i jej wpływ na ludzki mózg
Żaden z twardych narkotyków nie może zostać uznany za „zdrowy”, ale kokaina ma szczególnie druzgocący wpływ na ludzki mózg. Jest to drugi najczęściej stosowany narkotyk na świecie i już od lat 80. ubiegłego wieku stanowi istotny problem natury zdrowotnej.
Kokaina to w sporym uproszczeniu substancja pochodząca z liści rośliny o nazwie koka, która powoduje uczucie euforii, energii i sprawności umysłowej u tych, którzy ją zażywają. Zmniejsza również apetyt i potrzebę snu.
Oprócz tych krótkoterminowych skutków kokaina ma również długoterminowe konsekwencje, takie jak zaburzenia emocjonalne i behawioralne. W naszym dzisiejszym artykule pozwolimy Ci poznać główne skutki zażywania kokainy na ludzki mózg – zarówno na na poziomie anatomicznym, metabolicznym, jak i funkcjonalnym. Zapraszamy do lektury!
Kokaina i jej wpływ na ludzki mózg – efekty anatomiczne i metaboliczne
Kokaina jest jednym z najczęściej zażywanych i uzależniających narkotyków. Jej działanie na mózg jest silnie szkodliwe, jeśli wyjdziemy poza towarzyszące jej poczucie euforii i dobrego samopoczucia, które początkowo wywołuje ten narkotyk. Poświęć chwilę na przeczytanie naszego artykułu, aby dowiedzieć się trochę więcej o wpływie kokainy na nasz mózg.
Substancja ta wpływa na układ noradrenergiczny i dopaminergiczny ludzkiego mózgu. W szczególności sprzyja uwalnianiu noradrenaliny, hamując jednocześnie wychwyt zwrotny serotoniny, dopaminy i noradrenaliny w synapsach.
Zatem w przestrzeni między między błoną presynaptyczną a błoną postsynaptyczną służącej do komunikacji dwóch neuronów, zwanej także szczeliną synaptyczną, dostępność tych neuroprzekaźników jest znacznie większa.
Efekt ten prowadzi do szeregu długoterminowych zmian w mózgu. W badaniach osób zmarłych wskutek zażywania kokainy naukowcy zaobserwowali, że mózgi osób stosujących ten narkotyk miały niższą ilość dopaminy w prążkowiu.
Cechą charakterystyczną była także niższa gęstość monoamin i ekspresja RNA kodującego transporter dopaminy. Ponadto występował u nich także wzrost mikrogleju i makrofagów. Oznacza to, że zażywanie kokainy wiąże się z utratą terminali dopaminergicznych, a także całych neuronów.
To uszkodzenie komórek tworzy natomiast skutecznie działające „szlaki nagrody”, których częścią jest układ dopaminergiczny. Zmienia on swoją funkcjonalność, w efekcie czego wywołuje kompulsywną chęć zażywania kolejnych dawek narkotyku.
Analogicznie malejąca obecność naturalnej dopaminy przekłada się na stan hipodopaminergiczny. Jest on podstawową przyczyną objawów odstawienia, depresji i głodu narkotykowego.
Naukowcy zaobserwowali również, że zażywanie kokainy i innych substancji tego typu zwiększa obecność wolnych rodników i stres oksydacyjny. Komórki te, mimo że są konieczne dla ludzkiego organizmu, stanowią integralną część procesu starzenia się i uszkodzenia tkanek.
Ponadto wpływają na funkcjonowanie bariery krew-mózg. Jest ona niezbędna do ochrony mózgu przed szkodliwymi czynnikami zewnętrznymi i utrzymania stanu homeostazy.
Kokaina jest również bezpośrednio związana z negatywnymi skutkami dla naczyń mózgowych, co zwiększa prawdopodobieństwo wystąpienia udaru mózgu. Ponadto wskutek jej zażywania zwiększa się czynnik martwicy nowotworowej.
Kokaina i mózg – efekty funkcjonalne jej zażywania
Wspomniane wyżej zmiany i szkody mają szereg konsekwencji dla neuropsychologicznego funkcjonowania konsumentów. Zasadniczo osoby zażywające kokainę mają bardzo słabe wyniki w trakcie ocen neuropsychologicznych. Negatywne efekty działania tego narkotyku te przejawiają się w koncentracji, pamięci, hamowaniu reakcji i funkcjach wykonawczych.
W szczególności kokaina wpływa negatywnie na procesy selektywnej i stałej uwagi, pamięci roboczej, pamięci wzrokowej i zdolności uczenia się. W rzeczywistości skutki te są najbardziej widoczne w okresach odstawienia tego narkotyku.
Jeśli chodzi o funkcje wykonawcze, osoby zażywające kokainę mają więcej niepowodzeń, jeśli chodzi o hamowanie reakcji. Są również bardziej impulsywne i mniej wykwalifikowane w podejmowaniu decyzji.
Jest to również związane z mniejszą elastycznością dostosowania w obliczu zmian i niższą zdolnością do przetwarzania błędów oraz zarządzania incydentami.
Krótko mówiąc, zażywanie kokainy, być może najbardziej uzależniającego z narkotyków twardych, wpływa na konsumentów na wielu poziomach. Oprócz opisanych tutaj skutków istnieje wiele innych konsekwencji emocjonalnych, behawioralnych i społecznych, które wpływają na jakość (lub raczej jej brak) życia danej osoby.
Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.
- Urigüeña, L. y Calladoa, L.F. (2010). Cocaína y cerebro. Trastornos adictivos, 12(4), 129-134.
- Ramos-Cejudo, J. y Iruarrizaga Díez, I. (2009). Correlatos neuropsicológicos y emocionales implicados en el consumo de cocaína: una revisión teórica a los nuevos hallazgos. Psychosocial Intervention, 18(3), 245-253.