Złość - konstruktywna emocja czy destrukcyjna siła?

“Każdy potrafi przeżywać złość, to proste. Ale zezłościć się na właściwą osobę, we właściwym momemcie, z właściwego powodu, we właściwy sposób, z właściwą dawką złości, to juz nie jest takie łatwe zadanie.”

– Arystoteles –

Złość jest emocją doświadczaną przez nas wszystkich wiele razy w ciągu całego naszego życia. Może nam towarzyszyć w trywialnych momentach takich jak utknięcie w korku. Czasem pojawia się jednak w bardziej istotnych sytuacjach takich, jak zwolnienie z pracy.

Złość, podobnie jak inne emocje, jest w życiu niezbędna i może występować w różnych stopniach natężenia. Złość rodzi się z uczucia frustracji spowodowanej niespełnionymi nadziejami lub pragnieniami.

Dlaczego się złościmy?

Istnieje wiele powodów czy sytuacji zapalnych, które wywołują złość. Mogą być one zupełnie inne dla różnych osób. To co złości jedną osobę nie musi wywoływać tej samej reakcji u kogoś innego. Przeżywanie złości u poszczególnych osób może też różnić się swoim natężeniem.

Złość rodzi się w nas w momencie, kiedy napotykamy przeszkodę na drodze do osiągnięcia czegoś, co jest dla nas ważne.

Przykładem może być sytuacja, w której szczegółowo zaplanowaliśmy wyjście do kina ze swoją ukochaną osobą i niecierpliwie oczekujemy na ten moment. Kiedy nasza druga połowa wraca z pracy, okazuje się, że jest zmęczona i nie ma ochoty na wyjście. W takich momentach pojawia się frustracja, która łatwo może przerodzić się w złość.

Podobne sytuacje mogą dotyczyć również innych płaszczyzn naszego codziennego życia. Pojawiające się wtedy uczucie złości i frustracji dostarcza nam energii potrzebnej do skonfrontowania się z napotkanym problemem.

Wiele z tych problemów wydarza się niespodziewanie. Ważne jest, aby umieć wykorzystać złość w konstruktywny sposób i nie pozwolić na to, aby to uczucie niszczyło nas samych.

Złość to nagromadzona energia. Jej podstawowa rolą jest obrona i zabezpieczenie naszych pragnień, które zostały zagrożone.

 Jakie czynniki determinują czy złość jest destrukcyjna?

Złość jest destrukcyjna wtedy, kiedy nadmiar nagromadzonej energii nie tylko przeszkadza w rozwiązaniu problemu, ale jeszcze go pogarsza. Pojawienie się takiej złości zależy od posiadanych przez nas poglądów, sposobu w jaki rozumiemy swoją złość i wniosków jakie wyciągamy w zetknięciu z problemem, który jest źródłem naszej frustracji.

Możemy postrzegać pojawiający się na naszej drodze problem jako coś, co celowo wstrzymuje realizację naszego planu. Wtedy będziemy w stanie uwolnić w sobie wystarczającą energię, jaka jest potrzebna do walki z tą przeszkodą.

Nasze ciało zaczyna wtedy wydzielać adrenalinę i noradrenalinę czyli neuroprzekaźniki, które wyostrzają czujność i przygotowują nas do konfrontacji.

Przeczytaj też: Autentyczność, czyli a i ty jesteśmy sobą

Reakcja na napotkany problem może być zróżnicowana. Zależy ona najczęściej od tego, w jaki sposób postrzegamy napotkaną przeszkodę, a także czy utrudnia on realizację naszych pragnień, bez względu na to, czy jej oddziaływanie na nas jest świadome czy nieświadome.

Jeśli “intencją” napotkanej przeszkody jest utrudnianie naszego działania, wówczas złość będzie miała charakter destrukcyjny. Skierujemy wtedy nagromadzoną w nas energię na walkę z danym problemem.

Przykładem może być sytuacja kiedy nasza ukochana osoba hamuje nasze dążenie do jakiegoś celu, a my jesteśmy przekonani, że robi to całkowicie świadomie. Kierujemy wówczas nasz  złość na tę osobę. Taka reakcja wywołuje z reguły napięcie, silne emocje i uczucie dyskomfortu.

Każde doświadczenie frustracji stwarza możliwość do zastanowienia się w sposób świadomy lub nieświadomy nad tym, dlaczego pojawiło się w nas to uczucie, co było jego przyczyną. Z reguły jesteśmy w stanie od razu odpowiedzieć na to pytanie, bez względu na to czy intencja wywołania w nas frustracji była negatywna.

Nasze reakcje emocjonalne zależą od osobistych doświadczeń i naszego charakteru. To powoduje, że niektóre osoby żyją w ciągłej destrukcyjnej złości. Dzieje się tak dlatego, ponieważ osoby te odbierają wszystkie przeszkody czy frustracje w swoim życiu, jako coś co celowo się przeciw nim sprzysięgło. Takie osoby postrzegają  swoje otoczenie czy nawet własne przeznaczenie jako coś, co im przeciwdziała.

“Jeśli naszymi umysłami będzie rządził gniew, to stracimy najlepszą część ludzkiej inteligencji – mądrość, czyli zdolność do rozeznawania co jest dobre, a co złe.”

– Dalai Lama –