Zastraszanie a zdrowie psychiczne nastolatków

Od lat wiadomo, że nękanie ma wpływ na zdrowie psychiczne. Dowiedz się tutaj o jego wpływie na nastolatków.

Napisane i zweryfikowane przez psycholog Sara González Juárez.

Ostatnia aktualizacja: 12 lipca, 2023

Związek między zastraszaniem a zdrowiem psychicznym nastolatków jest obecnie jednym z najczęściej badanych tematów. Chociaż zastraszanie istnieje od zawsze, w końcu nadano priorytet stworzeniu środowiska szacunku w instytucjach edukacyjnych.

Jednak wykorzenienie przemocy stosowanej przez osoby, u których procesy rozwojowe wciąż trwają, jest skomplikowane. Co więcej, znęcanie się nie jest przemocą, która dotyczy tylko ofiary i sprawcy. Obejmuje także widzów, szkołę, rodzinę i oczywiście samo społeczeństwo.

Musimy mieć jasność co do konsekwencji zastraszania w postaci pogarszającego się zdrowia psychicznego nastolatków. O tym będziemy mówić w tym artykule. Uświadomienie sobie konsekwencji zastraszania jest kluczem do zakończenia go raz na zawsze.

Zastraszanie a zdrowie psychiczne ofiary

Po pierwsze, musimy przeanalizować zdrowie psychiczne nastoletnich ofiar bullyingu. Niosą one ciężar zastraszania i obojętności wszystkich innych.

• Zarówno bullying, jak i cyberprzemoc mają związek z pogorszeniem samooceny, na co wskazują liczne badania.
• Oznacza to zwątpienie w siebie, niepewność i trudności w relacjach społecznych.
• Istnieje również bezpośredni związek między byciem ofiarą zastraszania a występowaniem objawów lęku i depresji. Występują na przykład somatyzacje, intensywny smutek czy izolacja.
• Ta korelacja jest również istotna w przypadku innych schorzeń, takich jak zaburzenia odżywiania (TCA).
• Badania pokazują, że depresja może wypełnić lukę między zastraszaniem a zachowaniami samobójczymi. Dorastające kobiety są bardziej dotknięte pod tym względem.
• Ofiary bullyingu wykazują intensywne poczucie samotności i bezradności.

Psychologiczne skutki bycia tyranem

Ponieważ najczęściej skupiamy się na ochronie ofiary, często pomijamy kwestie dotyczące sprawcy. Nie powinniśmy jednak zapominać, że są to również jednostki, które działają zgodnie z określonymi naukami, wartościami i bodźcami. Spirala zastraszania zaczyna się od prześladowcy, więc nim również należy się zająć. Oto cechy typowego tyrana:

• Jego empatia osłabia się z powodu stosowania zastraszania. Poprzez agresję dostaje to, czego chce. Co więcej, ma tendencję do bycia ofiarą samego siebie i nie wykazuje poczucia winy.
• Brakuje mu umiejętności społecznych i asertywności.
• Cierpi na objawy lęku. Często towarzyszy mu poczucie niepewności i niezadowolenia z życia.
• Wykazuje dużą impulsywność. To popycha go do rozwijania zachowań aspołecznych.
• Często też zdarza się, że sprawca wcześniej padał ofiarą nadużyć.
• Wykazuje słabe zarządzanie emocjami, zarówno własnymi, jak i uczuciami innych osób.
• Istnieje silna korelacja między byciem tyranem w szkole średniej a przejawianiem wysoce aspołecznych zachowań w dorosłym życiu.

Zrozumienie korzeni zachowań związanych z zastraszaniem, jest kluczem do zajęcia się konsekwencjami tego procederu dla zdrowia psychicznego nastolatków. To tam należy rozpocząć działania mające na celu zapobieganie tej formie przemocy.

Zastraszanie – konsekwencje dla obserwatorów

W zjawisko bullyingu wpisuje się również postać widza, który wykazuje przyzwolenie wobec aktów przemocy. Co ciekawe, wpływa to również na jego zdrowie psychiczne.

• Badania dowodzą, że świadkowie przemocy w szkole doświadczają niepokoju, stresu i strachu podczas wydarzeń, z powodu wspierania ofiary lub sprawcy.
• Manifestują poczucie winy z powodu własnej pobłażliwości, ale strach powstrzymuje ich przed działaniem.
• Poprzez obserwację uczą się wzorców zachowań opartych na stylu dominacji i uległości.
• Stanowią one część normalizacji przemocy w środowisku szkolnym.
• Czynniki te kształtują dorosłych, którzy uczestniczą w formach przemocy pośrednio. Albo utrwalają ją poprzez nabyte wartości, albo pozostają obojętni wobec swoich doświadczeń w życiu codziennym.

Zastraszanie – co zrobić w przypadku mobbingu?

Według badania przeprowadzonego przez Save the Children w 2016 roku, 33 procent ankietowanej grupy przyznało się do niedawnej napaści fizycznej na kogoś. Mało tego: jedna na dziesięć osób używała gróźb, a 50 procent obraziło inną osobę. 25 procent ankietowanych zrobiło to samo w mediach społecznościowych. Dane te sugerują, że jeden na trzech uczniów twierdził, że był obiektem jakiegoś rodzaju agresji.

Jak widać, nie sposób nie natknąć się na przykłady agresji w środowisku szkolnym. Co więcej, wiele z nich przeradza się w przypadki zastraszania i przyczynia się do pogarszania się zdrowia psychicznego nastolatków. Tworzy to świat dorosłych przyzwyczajonych do przemocy.

Jeśli widzisz, że ktoś jest prześladowany, nie bierz w tym udziału. Należy poinformować o tym rodzinę i instytucję edukacyjną, ponieważ to one są odpowiedzialne za zatrzymanie procesu i podjęcie środków, takich jak odpowiednio dobrane programy profilaktyczne. Następnie powinni szukać profesjonalnej pomocy psychologicznej dla ofiary i osób wokół niej, w tym dla sprawcy.

Zaprzestanie mobbingu jest zadaniem systemowym, które dotyczy każdego z nas, jako części społeczeństwa. Przemoc nigdy nie może stać się kulturą. W przeciwnym razie wszyscy staniemy się ofiarami.