Różnice między depresją sytuacyjną a depresją kliniczną

Napisane i zweryfikowane przez psycholog Valeria Sabater.

Ostatnia aktualizacja: 27 lutego, 2024

Depresja sytuacyjna i depresja kliniczna wyglądają podobnie, ale nie są takie same. Czy znasz różnice między depresją sytuacyjną a depresją kliniczną? Podczas gdy oba stany powodują duże cierpienie emocjonalne, poczucie beznadziejności i zaburzenia snu, depresja kliniczna objawia się w poważniejszy sposób. W rzeczywistości to, co znamy układa się w poważne zaburzenie depresyjne. Rzeczywiście, wyczerpanie psychospołeczne, którego doświadcza osoba cierpiąca na depresję kliniczną, jest ogromne.

Jednak wszyscy pacjenci, u których zdiagnozowano poważną depresję, cierpieli wcześniej na sytuacyjny stan depresyjny. Jeśli nie posiadają odpowiednich mechanizmów radzenia sobie ze stresującymi wydarzeniami życiowymi, skutkuje to znacznie poważniejszymi stanami.

Różnice między depresją sytuacyjną i kliniczną

Główna różnica między depresją sytuacyjną i kliniczną polega na tym, że ta pierwsza rozwija się w bezpośredniej odpowiedzi na zdarzenie niepożądane. Najczęstszym przykładem jest utrata bliskiej osoby. Ważne jest, aby pamiętać, że każdy z nas może w pewnym momencie doświadczyć tego rodzaju nieprzewidzianego bólu emocjonalnego.

Życie nie jest łatwe. Trudne sytuacje i zrządzenie losu mogą nagle wprowadzić nas w stan wielkiej wrażliwości emocjonalnej. Wtedy mogą powstać podłoża łagodniejszej depresji. Jeśli nie zostaną wykryte, z czasem powodują ciężki obraz kliniczny. Dlatego ważne jest, aby znać różnice między depresją sytuacyjną i kliniczną. Oto one:

1. Wyzwalacze: depresja sytuacyjna ma wyraźne przyczyny

Większość z nas przeżyła kiedyś naprawdę trudne chwile. Niektórzy z nas zmierzą się z nimi w przyszłości. Depresja sytuacyjna pojawia się po traumatycznym lub bardzo stresującym doświadczeniu. Powoduje to stan zrozumiałego cierpienia.

Psychologowie definiują tę cechę jako zaburzenie przystosowania, ponieważ pojawia się jako reakcja na określony i możliwy do zidentyfikowania stresor psychospołeczny. Są to niezwykle trudne i nieoczekiwane doświadczenia, które przekraczają dostępne dla danej osoby zasoby psychologiczne.

Badania przeprowadzone przez University of Melbourne (Australia) wymieniły następujące wyzwalacze zaburzeń adaptacyjnych:

• Utrata pracy.
• Konflikty międzypokoleniowe.
• Śmierć ukochanej osoby.
• Problemy finansowe.
• Bycie świadkiem aktu przemocy.
• Odczuwanie zagrożenia życia.
• Przeżywanie naprawdę stresujących, ale nie traumatycznych sytuacji.
• Radzenie sobie z chorobą (własną lub kogoś bliskiego).

Z drugiej strony, w odniesieniu do depresji klinicznej, nie jest łatwo wskazać jej konkretne pochodzenie. Wynika ona z połączenia wielu nagromadzonych stresujących wydarzeń i cierpienia, z którym nie można odpowiednio sobie poradzić. Badanie opublikowane w Neuroscience Bulletin wskazuje również na udział zmiennych biologicznych i neurobiologicznych.

2. Nasilenie: depresja kliniczna objawia się dużym zaburzeniem depresyjnym

Kiedy dana osoba przez trzy do sześciu miesięcy nie zajmuje się depresją sytuacyjną (zaburzeniem adaptacyjnym), może rozwinąć się depresja kliniczna. W takich przypadkach wyczerpanie emocjonalne, psychiczne i behawioralne jest bardzo wyraźne. Ponadto cierpiący ma trudności z wykonywaniem codziennych zadań.

Aby lepiej zrozumieć różnice między depresją sytuacyjną i kliniczną, przyjrzyjmy się, jak się one objawiają.

Depresja sytuacyjna

• Lęk.
• Uczucie płaczu.
• Zaburzenia snu.
• Ciągłe zamartwianie się.
• Potrzeba izolacji.
• Zmiany wzorców żywieniowych.
• Problemy z podejmowaniem decyzji.
• Poczucie przytłoczenia okolicznościami.
• Walka emocjonalna w obliczu określonej sytuacji jest dla osoby cierpiącej przytłaczająca.
• Tymczasowy stan, który ustępuje po jednym do trzech miesięcy.
• Uczucie smutku i beznadziejności połączone z nerwowością.

Depresja kliniczna

• Potrzeba płaczu.
• Brak energii.
• Ciągłe poczucie beznadziejności.
• Drażliwość i zły nastrój.
• Ból mięśniowo-szkieletowy.
• Zmiany we wzorcach jedzenia, spania i trawienia.
• Problemy poznawcze. Na przykład brak uwagi, problemy z pamięcią itp.
• Apatia i anhedonia (trudności w odczuwaniu pozytywnych emocji).
• Ogólne złe samopoczucie niewiadomego pochodzenia.
• Myśli samobójcze. Badanie opublikowane w Frontiers in Psychiatry potwierdza ten fakt, a także potrzebę wczesnego wykrywania klinicznej depresji.

3. Różnice między depresją sytuacyjną i kliniczną – leczenie

Jedną z głównych różnic między depresją sytuacyjną i kliniczną jest fakt, że ta pierwsza może ustąpić sama bez profesjonalnej interwencji. W końcu stresujące wydarzenia życiowe są częste i normalne jest rozwijanie zaburzeń adaptacyjnych w odpowiedzi na tego rodzaju sytuacje. Wszystkim nam trudno jest przetworzyć nieoczekiwane zrządzenia losu.

Jednak najbardziej wrażliwe emocjonalnie osoby z mniejszymi umiejętnościami radzenia sobie są narażone na ryzyko wystąpienia poważnej depresji. Jest to główna cecha, której nie można zignorować. Jeśli dana osoba nie jest w stanie stawić czoła zdarzeniu niepożądanemu, powinna poprosić o specjalistyczną pomoc. Rzućmy okiem na najbardziej odpowiednie metody leczenia tych dwóch różnych rodzajów depresji.

Leczenie depresji sytuacyjnej

Depresja sytuacyjna nie zawsze wymaga terapii lub leczenia farmakologicznego. W rzeczywistości osoba cierpiąca po prostu musi przeżyć ból i zaakceptować swoje emocje.

Badanie przeprowadzone przez Hannover Medical School (Niemcy) twierdzi, że terapia metapoznawcza jest przydatna u pacjentów cierpiących na zaburzenia adaptacyjne. To krótkie podejście mające na celu pracę nad dysfunkcyjnymi myślami. Przydatne mogą być również następujące strategie:

• Uczestniczenie w grupach społecznych.
• Praktykowanie jogi i uważności.
• Uprawianie hobby.
• Dbanie o odpowiedni czas odpoczynku.
• Stosowanie technik regulacji stresu.
• Stosowanie metod regulacji emocji.
• Dobre wsparcie psychospołeczne.
• Angażowanie się w nowe projekty i osobiste cele.
• Zrozumienie, że ból jest tymczasowy i nie będzie trwał wiecznie.

Leczenie depresji klinicznej

Ważnymi elementami są tutaj:

• Wsparcie psychospołeczne.
• Aktywacja behawioralna.
• Techniki samoobsługi.
• Terapia poznawczo-behawioralna.
• Leczenie lekami psychoaktywnymi.
• Terapia akceptacji i zaangażowania.

Czynniki ryzyka

Teraz gdy znasz różnice między depresją sytuacyjną i kliniczną, możesz się zastanawiać, jakie czynniki przyczyniają się do przejścia danej osoby z zaburzenia przystosowania do poważniejszego stanu.

W rzeczywistości między jedną i drugą istnieje dość cienka granica. W związku z tym istnieją subtelne zmienne, które należy wziąć pod uwagę, zarówno w celu zapobiegania chorobie, jak i podjęcia działań.

Osoby z niekorzystnym i trudnym dzieciństwem są bardziej narażone na wystąpienie depresji klinicznej lub poważnej depresji. To spowoduje, że każde stresujące wydarzenie przytłoczy je i nie będą w stanie skutecznie sobie poradzić. Artykuł opublikowany w Frontiers in Psychology sugeruje, że trudne doświadczenia w dzieciństwie są elementem ryzyka. Niektóre dodatkowe czynniki ryzyka są następujące:

• Brak dobrej sieci wsparcia.
• Niezwykle sztywne, nieelastyczne i negatywne podejście mentalne.
• Trudności z regulacją stresu i niepokoju.
• Neurotyczna osobowość lub niestabilność emocjonalna.
• Osoba cierpi na inne zaburzenia psychiczne. Na przykład zaburzenie afektywne dwubiegunowe, zaburzenie osobowości typu borderline itp.

Różnice między depresją sytuacyjną i kliniczną – jak sobie poradzić

Podsumowując, niezależnie od tego, czy przedstawiamy te elementy ryzyka, czy nie, nie wolno nam ignorować faktu, że terapia psychologiczna jest idealnym i skutecznym środkiem zarówno w zapobieganiu, jak i leczeniu depresji.

Na koniec warto pamiętać, że proszenie o pomoc w trudnych sytuacjach nie czyni nas słabymi. Wręcz przeciwnie, oznacza, że jesteśmy odpowiedzialnymi ludźmi, którzy chcą dbać o swoje zdrowie.