Zespół odstawienia leków przeciwdepresyjnych lub SSRI

Zespół odstawienia leków przeciwdepresyjnych (zwanych także jako SSRI) nie jest zbyt często występującym zjawiskiem. Powstaje on wtedy, gdy po przebyciu leczenia napadów lęku lub stanów depresyjnych nagle przestajesz brać te leki.
Zespół odstawienia leków przeciwdepresyjnych lub SSRI

Ostatnia aktualizacja: 09 lutego, 2019

Zespół odstawienia leków przeciwdepresyjnych (określanych także potocznie, choć nieco nieprawidłowo jako SSRI) pojawia się wtedy, gdy po okresie regularnego zażywania leków z grupy SSRI przez pewien okres czasu, pacjent nagle przestaje je przyjmować. Ciało nie może wtedy przystosować się do tego nagłego spadku poziomu serotoniny.

Ogólnie rzecz biorąc zespół odstawienia leków przeciwdepresyjnych prowadzi do pojawienia się takich objawów, jak nudności, drżenie, migreny, zaburzenia snu itp.

Ale zanim zajmiemy się tym zagadnieniem nieco bliżej, warto zauważyć, że ten problem zdrowotny nie jest zbyt często występującym zjawiskiem. Pracownicy służby zdrowia przepisują leki zgodnie z określonymi, bardzo precyzyjnymi wytycznymi tak, aby uniknąć tego rodzaju niepożądanych skutków.

Niemniej jednak, zespół odstawienia leków przeciwdepresyjnych SSRI może negatywnie wpływać na Ciebie i Twoje samopoczucie. Może on wystąpić nawet wtedy, jeśli nie przestajesz nagle przyjmować przepisanego Ci leku. Ludzie mogą na przykład również doświadczać tych objawów, jeśli zmieniają dawki leku na niższe.

Jednym z interesujących aspektów tego problemu zdrowotnego jest to, że kiedy zespół odstawienia leków przeciwdepresyjnych występuje u osób je zażywających, pacjenci tacy mogą poczuć się tak, jakby cierpieli na nawrót pierwotnego stanu choroby, z powodu którego zaczęli przyjmować ten lek. To zjawisko sprawia, że wiele z takich osób prosi swoich lekarzy o wznowienie leczenia lekami przeciwdepresyjnymi.

Leki ssri

Ważne jest jednak to, aby każdy z nich znał wszystkie skutki uboczne związane z lekami psychotropowymi. Jednocześnie ludzie, którzy z nich korzystają, muszą rozumieć znaczenie przestrzegania wszystkich zaleceń lekarza i sposobu zażywania tych leków.

Selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny (określane skrótowo jako SSRI) to najczęściej przepisywane leki stosowane w leczeniu depresji lub zaburzeń lękowych. Nie można ich jednak zażywać bez ścisłej kontroli lekarza.

Czym w ogóle jest zespół odstawienia leków przeciwdepresyjnych SSI?

Przed zagłębieniem się w zespół odstawienia leków przeciwdepresyjnych porozmawiajmy najpierw o SSRI. Skrót ten odnosi się do grupy selektywnych inhibitorów wychwytu zwrotnego serotoniny. Obecnie są to najczęściej przepisywane leki do zwalczania depresji i zaburzeń lękowych.

Lekarze często przepisują te leki przeciwdepresyjne swoim pacjentom, ponieważ nie mają one poważniejszych skutków ubocznych. Objawy uboczne stosowania leków takich jak fluwoksamina, fluoksetyna, sertralina i paroksetyna są stosunkowo mniej dokuczliwe lub ciężkie w porównaniu z tricyklicznymi lekami przeciwdepresyjnymi. Te leki przeciwdepresyjne mają zwykle silne działania niepożądane, które wpływają na układ sercowo-naczyniowy, a także objawy antycholinergiczne, które mogą być przyczyną dość poważnych zaburzeń zdrowotnych.

Stan depresyjny

I chociaż prawdą jest to, że leki z grupy SSRI są skuteczne w leczeniu niektórych stanów klinicznych, jest coś, o czym należy pamiętać, jeśli je stosujesz. Otóż leki z grupy selektywnych inhibitorów wychwytu zwrotnego serotoniny mogą Ci pomóc tylko wtedy, gdy zażywasz je prawidłowo. Co więcej, także sam proces odstawienia tych leków należy przeprowadzić w odpowiedni sposób. Pod żadnym pozorem nie można po prostu przestać ich zażywać z dnia na dzień.

W szczególności, gdy musisz przestać brać leki z grupy SSRI, ważne jest, aby robić to stopniowo. Nigdy nie należy nagle przerywać przyjmowania leków przeciwdepresyjnych SSRI. Jeśli tak zrobisz, może wystąpić u Ciebie zespół odstawienia leków przeciwdepresyjnych SSRI. Porozmawiajmy teraz o tym, czym konkretnie jest ten opisywany tutaj syndrom.

Dlaczego ludzie zapadają na zespół odstawienia leków przeciwdepresyjnych SSRI?

Serotonina jest uniwersalnym neuroprzekaźnikiem. Niektóre z jej funkcji ułatwiają komunikację między komórkami naszego mózgu. Obejmuje to między innymi regulację dobrego samopoczucia, motywacji, zachowań społecznych i pamięci. Naukowcy odkryli, że gdy ktoś cierpi na depresję, jego liczba serotoninowa w szczelinie synaptycznej jest znacznie niższa od normalnej wartości.

Wygląda to tak, jakby nasz mózg był w stanie hibernacji, przynajmniej jeśli chodzi o ten związek chemiczny. Niewielka ilość serotoniny jest natychmiast wychwytywana przez neurony postsynaptyczne. Jak wynika z badań przeprowadzonych przez National Autonomous University of Mexico, leki przeciwdepresyjne z grupy SSRI faktycznie blokują ten mechanizm wychwytywania serotoniny w celu promowania wyższej akumulacji tego związku chemicznego w szczelinie synaptycznej.

U lekarza

Kiedy przechodzisz zatem terapię opartą o leki przeciwdepresyjne z grupy SSRI, które trwają kilka tygodni, Twój mózg doświadcza pewnych zmian. Jest w nim mniej receptorów serotoniny, co oznacza, że ten neuroprzekaźnik pozostaje w Twoim ciele o wiele dłużej.

Jeśli jednak nagle przerwiesz przyjmowanie tego rodzaju leków, w Twoim organizmie natychmiast wydarzy się wiele zmian. Po pierwsze, nie dasz swojemu mózgowi szansy na przystosowanie się do tej zmiany. Zasadniczo zmusisz go do natychmiastowego przestawienia się na nowe warunki funkcjonowania.

Drugą rzeczą, która się wydarzy, jest to, że nie tylko nie będziesz miał mniejszej liczby receptorów serotoniny, ale nadal nie będzie optymalnego poziomu serotoniny w szczelinie synaptycznej. Za to właśnie odpowiedzialne są leki przeciwdepresyjne z grupy SSRI. W związku z tym wystąpi nawrót lub nawet nasilenie objawów depresji.

Objawy jakimi cechuje się zespół odstawienia leków przeciwdepresyjnych SSRI

Objawy charakteryzujące zespół odstawienia leków przeciwdepresyjnych SSRI zwykle różnią się dość znacznie w zależności od konkretnego pacjenta. Warto wspomnieć w tym momencie o tym, że efekty te pojawiają się od 1 do 10 dni po tym, jak dana osoba przestaje zażywać lek z grupy SSRI. Oto lista najczęściej spotykanych symptomów wskazujących na zespół odstawienia leków przeciwdepresyjnych:

  • Zawroty głowy.
  • Poczucie dyskomfortu w jamie brzusznej.
  • Uporczywa biegunka.
  • Trudności z chodzeniem.
  • Nudności i wymioty.
  • Chroniczne zmęczenie.
  • Migreny.
  • Bóle w mięśniach.
  • Objawy podobne do odczuwania zimna.
  • Parestezje (swędzenie lub pieczenie skóry, pozornie bez wyraźnego powodu).
  • Halucynacje wzrokowe.
  • Problemy z koncentracją.
  • Depersonalizacja.
  • Negatywne myślenie.

I na koniec należy wspomnieć także o tym, że w cięższych przypadkach osoba, którą dotknął zespół odstawienia leków przeciwdepresyjnych SSRI może zacząć doświadczać epizodów psychotycznych lub stanów katatonicznych. Oznacza to, że taki pacjent może nagle przestać reagować na bodźce z otoczenia.

Zapobieganie i leczenie

Możesz leczyć objawy cechujące zespół odstawienia leków przeciwdepresyjnych SSRI poprzez wznowienie przyjmowania początkowej dawki leków z grupy SSRI. Inną opcją jest obniżenie zażywanej odpowiednio w dłuższym okresie dawki leku. Tak czy inaczej, jest to również decyzja, którą powinien podjąć lekarz w zależności od konkretnego przypadku. Nigdy nie należy tego robić na własną rękę.

Zapobieganie takiemu sytuacjom jest również niezwykle ważne. Chociaż ten zespół odstawienia leków przeciwdepresyjnych SSRI nie jest zbyt powszechnie spotykany, zawsze istnieje ryzyko jego wystąpienia. Ta dyskusja ma na celu przypominać nam, że nigdy nie powinniśmy podejmować arbitralnych decyzji, jeśli chodzi o przyjmowanie lub zaprzestanie zażywania leków przepisanych nam przez lekarzy.

Ogólnie rzecz biorąc, jeśli leczenie lekami z grupy SSRI trwa od czterech do ośmiu tygodni, najlepszym sposobem na zaprzestanie ich stosowania jest zmniejszenie dawki na jeden lub dwa tygodnie przed całkowitym zaprzestaniem leczenia. Jeśli Twoje leczenie trwało całe miesiące, zejście z początkowej dawki leku będzie niewątpliwie procesem wolniejszym i bardziej rozciągniętym w czasie.

Nagłe odstawienie leków z grupy SSRI w takim przypadku oznacza bardzo wysokie ryzyko tego, że wystąpi u Ciebie zespół odstawienia leków przeciwdepresyjnych SSRI. Nie lekceważ tego.


Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.


  • Alonso MP, de Abajo FJ, Martínez JJ. (2011) Medicina clínica. Barcelona. 108:161-6.

  • Insel PA (1996). The pharmacological basis of therapeutics, 9ª ed. Nueva York: McGraw-Hill,

  • Biscarini L. (2006). Meyler’s side effects of drugs. 13ª ed, dir per MNG Dukes. Amsterdam: Elsevier.

  • Martindale. L. (1996). The extra pharmacopoeia. 31ª ed. Londres: The Royal Pharmaceutical Society


Ten tekst jest oferowany wyłącznie w celach informacyjnych i nie zastępuje konsultacji z profesjonalistą. W przypadku wątpliwości skonsultuj się ze swoim specjalistą.