Teorie filozoficzne: ponadczasowe i zaskakujące

Wiele osób uważa filozofię za jeden z najnudniejszych przedmiotów w szkole lub na studiach. Jednak filozofia jest fundamentalną częścią naszego codziennego życia. Teorie filozoficzne zachęcają nas do refleksji nad tym, kim jesteśmy i dokąd zmierzamy.

Mówiąc inaczej, teorie filozoficzne uczą nas myślenia i refleksji. Chodzi o ciągłe kwestionowanie ustalonych prawd, weryfikowanie hipotez i szukanie rozwiązań. W rzeczywistości filozofia ma tak duże znaczenie dla człowieczeństwa, że ONZ ogłosiło 16 listopada Światowym Dniem Filozofii.

Teorie filozoficzne jednoczą ruchy, szkoły myślenia, wierzenia, a nawet prawa naukowe. Dziś chcemy zaprezentować kilka najciekawszych teorii. Ile z nich znasz?

Ponadczasowe teorie filozoficzne, które fascynują od lat

Teoria Pitagorasa

Teoria Pitagorasa, która ma związek z trójkątami prostokątnymi jest powszechnie znana. Ale czy wiesz, że pitagoreizm był tak naprawdę fundamentalnym ruchem filozoficznym i religijnym w VI wieku p.n.e.

Ruch założył Pitagoras z Samos. Człowiek ten był uważany za pierwszego matematyka i jednego z najważniejszych w historii. Uważał, że religia i nauka nie są dwoma odrębnymi bytami, ale raczej dwoma nierozłącznymi elementami tego samego sposobu życia.

Pitagoreizm głosili astrolodzy, muzycy, matematycy i filozofowie, przy czym ich kluczowym przekonaniem było to, że wszystkie rzeczy są w istocie liczbami. Oznacza to, że wszystko w naturze przestrzega zasad numerycznych. Ale mimo że była to teoria bazująca na matematyce, była jednocześnie głęboko mistyczna.

Religijnym symbolem odniesienia był pentagram, który nazwano „zdrowiem”. W tamtych czasach używano tego symbolu jako tajnego znaku do rozpoznawania siebie nawzajem.

Epikureizm

Epikur z Samos ustanowił ten ruch filozoficzny w IV wieku p.n.e. Ruch przetrwał dzięki jego zwolennikom, Epikurejczykom. Maksymą tej teorii było poszukiwanie szczęścia poprzez dążenie do przyjemności. Epikurejczycy rozumieli oba pojęcia, przyjemność i szczęście, jako brak bólu i wszelkiego rodzaju dolegliwości.

Aby osiągnąć to szczęście, wyróżnili trzy rodzaje przyjemności, które pozwalają osiągnąć ataraksję. Jest to stan spokoju, brak zakłóceń, idealna równowaga między umysłem a ciałem.

Epikur wyjaśnił, zgodnie ze swoją perspektywą, że Bóg nie istnieje. Jego idea była następująca: Bóg jest dobry i wszechmocny, ale złe rzeczy przytrafiają się ludziom, nawet tym dobrym. Dlaczego?

Z jego podejścia wynikają dwa logiczne wyjaśnienia. Albo Bóg nie jest dobry, ponieważ pozwala, aby te wszystkie złe wydarzenia się miały miejsce. Albo nie jest wszechmocny, ponieważ nie jest w stanie im zapobiec. W obu przypadkach Epikur podważa istnienie Boga. Logika jednak nie zawsze jest najlepszym sposobem podejścia do tego typu delikatnych tematów. A Ty co uważasz o podejściu Epikura?

Scholastyka Anzelma z Canterbury

Scholastyka nie jest wyjątkowo kontrowersyjna, ale ze względu na swoją niejednorodność bez wątpienia jest jedną z najciekawszych, jeśli chodzi o główne teorie filozoficzne. Wywodzi się z prądów grecko-łacińskich, arabskich i żydowskich i została zdominowana przez myśl średniowieczną. Główną ideą scholastyki było podporządkowanie rozumu wierze i koordynacja między nimi.

Niektórzy autorzy odrzucili tę teorię jako zbyt statyczną, uznając ją za zbyt skupioną na wydumanych zagadnieniach. Wynikało to z nieco ortodoksyjnych metod edukacyjnych. Jednak filozoficzne aspekty nie były jedynie zbiorem ścisłych dogmatów teologicznych, ale także wspólnym dziełem wiary i rozumu. Celem scholastyki było zrozumienie rzeczywistości z ludzkiego punktu widzenia.

Racjonalistyczna teoria Kartezjusza

Cogito ergo sum (myślę, więc jestem). Korzystają z tego stwierdzenia Kartezjusza, możemy podsumować jedną z najbardziej znanych teorii filozoficznych: racjonalizm. Została oparta na przekonaniu, że rozum jest źródłem prawdy i jedynym sposobem, w jaki można ją odnaleźć. Odrzucała zatem wszelkie dogmaty wiary i sprzeciwiała się światowi zmysłów i nieświadomości, uważając je za „wątpliwe”.

Życie tego francuskiego matematyka było dość osobliwe. Z powodu problemów zdrowotnych jako dziecko musiał spędzać wiele godzin w łóżku. To dało mu idealną sposobność do myślenia i formułowania postulatów dotyczących świata. Kilka lat później położył fundamenty tego ruchu filozoficznego, jakim był racjonalizm.

Gdy w XVII i XVIII wieku Europa była już dobrze rozwinięta, racjonalizm przedstawił metodologiczne wątpliwości jako jedyny sposób na zdobycie wiedzy.

Dwa rodzaje idealizmu

Sam Kartezjusz, wraz z innymi autorami, takimi jak Berkeley, Kant, Fichte (subiektywny idealizm) czy Leibniz i Hegel (obiektywny idealizm) to główni przedstawiciele tego ruchu.

Jest to jedna z teorii filozoficznych, z których czerpiemy najwięcej. Ile razy mówiliśmy komuś, że jego przekonania są zbyt idealistyczne? Ale czy naprawdę wiemy, co to znaczy? W rzeczywistości ma bardzo to małą korelację z rzeczywistością, ponieważ idealizm uważa świat i życie za doskonałe wzorce harmonii.

Zwolennicy idealizmu uważają wszystko za lepsze niż w rzeczywistości. Mają tendencję do uważania rzeczy za doskonałe i do przypisywania rzeczom atrybutów, których te tak naprawdę nie mają. Z tego powodu tego rodzaju zachowanie nazywane jest „idealizowaniem”.

Chociaż istnieją dwie różne teorie filozoficzne nazywane idealizmem, obie są zgodne co do tego, że obiekty nie mogą istnieć bez świadomości ich istnienia. Innymi słowy świat zewnętrzny zależy od ludzkiego umysłu. Idealizm wywyższa wartości tego, co irracjonalne, tradycyjne i sentymentalne.

Nihilizm Nietzschego

„Boga nie ma”. W tym zdaniu Nietzsche konceptualizuje jedną z jego najbardziej gorzkich satyr mentalności panującej w XIX wieku. Ten filozof przedstawił także wyczerpującą krytykę społeczeństwa zachodniego, poprzez genealogię pojęć stanowiących jego podstawę.

Fryderyk Nietzsche, poeta, muzyk i niemiecki filolog uważał świat za pogrążony w głębokim nihilizmie. Według niego należało przezwyciężyć ten problem, aby świat się nie skończył. Nietzsche odnosił się do dewaluacji naszych najwyższych wartości.

To proces historyczny, który miał na celu znieść wartości, które poprzednio uważano za najwyższe. Nietzsche był wielokrotnie oskarżany przez późniejszych myślicieli o głoszenie sprzeczności z jego własnymi koncepcjami. Bronił się argumentując, że w swoich pracach używał różnych punktów widzenia, aby rzucić wyzwanie czytelnikowi, by ten rozważył kilka aspektów tego samego tematu.

Teoria Laoziego o Tao

Laozi żył w czasach Buddy, Pitagorasa i Konfucjusza. Jednak brakuje dokładnych informacji o jego narodzinach i śmierci. Tao to teoria skomponowana z 2 ideogramów: głowy i marszu. Dlatego interpretujemy jej znaczenie jako człowieka, który postępuje, który świadomie kroczy, odkrywa swoją własną drogę.

Znaczenie zależy od kontekstu i przejawia się na płaszczyznach filozoficznych, kosmologicznych, religijnych lub moralnych. Opiera się na dynamice i dualizmie: idei, że przeciwieństwa wzajemnie się uzupełniają, jak yin i yang.

Przedstawione powyżej teorie filozoficzne pokazują, jak zmieniała się myśl filozoficzna na przestrzeni wieków. Ale pokazuje również, że wiele dogmatów i hipotez pozostało niezmienionych do dnia dzisiejszego. Wiedza o rzeczywistości ewoluowała tak, jak robi to ludzki umysł, od dzieciństwa po dojrzałość.