Sarkastyczny język - zakamuflowana forma agresji werbalnej

Bywa, że ludzie postrzegają sarkastyczny język jako oznakę bystrości umysłu oraz wysokiego ilorazu inteligencji. Inni uważają, że to tylko gra słów i zabawa językiem. Okazuje się jednak, że te kunsztownie poskładane słowa są bardzo często pełne trucizny.

Sarkastyczny język bywa pełną agresji artylerią owiniętą w miękkie słowa i zakamuflowaną pod otoczką uprzejmości. Potrafi on dogłębnie ranić i odzierać z poczucia własnej wartości.

Sarkazm jako forma komunikacji ma wielu uczniów i naśladowców. Możemy go dostrzec w wielu popularnych serialach telewizyjnych, których atrakcyjni bohaterowie jawią się niezrównanie bystrym umysłem. Ich intelekt, jest tak błyskotliwy i inspirujący, że aż zdolny do rozwiązania bezliku kryminalnych zagadek i medycznych przypadków.

Okazuje się jednak, że osoby te w całej ich błyskotliwości charakteryzuje jednocześnie właśnie sarkastyczny, cięty język i mowa doprawiona pogardą dla drugich i całym mnóstwem gorzkiej ironii.

Musimy postawić sprawę jasno: cięty język i sarkastyczna, pełna ironii mowa mająca na celu ośmieszanie drugich jest wyjątkowo szkodliwa i uniemożliwia efektywną komunikację.

W niektórych przypadkach przyjmuje to formę jasno wyrażonej pogardy, w innych jest to raczej nieumiejętność nawiązania otwartego, neutralnego dialogu polegającego na harmonijnej wymianie informacji. Bywają osoby, które po prostu nie są w stanie porozmawiać bez dokuczania jako formy swojej władzy czy też dominacji.

Z drugiej jednak strony, istnieje inna kwestia, której nie można pominąć. Otóż sarkastyczny język znacznie częściej pojawia się wśród ludzi, których łączą bliższe więzi nacechowane zaufaniem. Mogą być to bliscy współpracownicy, nasi krewni, a nawet partner. Jest to fakt, który jeszcze pogarsza działanie sarkazmu.

Intelektualne “zbiry” i ich ulubiona broń: sarkastyczny język

Istnieje pewien rodzaj bullyingu, który zwykle  uchodzi płazem, ponieważ przymykamy na niego oko. Mamy na myśli sarkastyczny język. Jest to rodzaj agresji słownej tak bardzo powszechnej, że aż istnieje na nią niepisane pozwolenie. Zwłaszcza w poważnym świecie dorosłych.

Z sarkazmem spotykamy się w środowisku pracy, a także w bardziej prywatnych obszarach naszego życia: wśród przyjaciół, rodziny, a nawet w związku z partnerem.

Według “Ranking Bully Types” z 2010 roku, “zbiry intelektualne” to istni eksperci w uczynności. Są to zwykle ludzie, którzy kamuflują swój brak pewności siebie poprzez wielkie słowa i aroganckie zwroty. Lubią przy tym sprawiać, że ludzie w ich otoczeniu czują się mniejsi, nieważni i poniżani.

Daje im to poczucie wyższości intelektualnej, oraz tego, że są zdolniejsi, szybsi, mądrzejsi…

Najbardziej negatywną częścią całego tego zjawiska jest to, że wiele razy pochwalamy te zachowania i przyjmujemy pełną podziwu postawę. Wydaje nam się, że to tylko niewinne żarty i nie ma się czym przejmować. Bywa, że na początku nie dostrzegamy w takim zachowaniu poniżania ani próby zawstydzenia nas.

Człowiek uśmiecha się tylko i podziwia skrzętnie utkany żart dowodzący wprawnego operowania słowami. Z czasem jednak, człowiek posługujący się sarkazmem sięga po coraz silniejszą broń i coraz boleśniejszą agresję słowną. Sytuacja nie tylko się zmienia, ale też zaczyna przynosić poważne konsekwencje.

Pierwszą z konsekwencji jest naderwanie więzi z osobą, której dotyczy sarkastyczny język. Jest to otwarty atak na czyjeś poczucie własnej wartości, bezustanne, agresywne uderzanie w nią, które bardzo silnie ją osłabia.

Drugim aspektem, równie interesującym, co druzgoczącym, jest fakt, że agresor słowny wcale nie zdaje sobie sprawy ze swojego zachowania ani z tego, że tym, co mówi, robi innym krzywdę.

Osoby takie za swoim sposobem bycia ukrywają zwykle wyraźny brak wrażliwości interpersonalnej oraz społecznej. Bywa, że cierpią na zaburzenia emocjonalne, przez co jedyne, co im pozostaje to każdym swoim słowem udowadniać swoją wyższość intelektualną.

Ich wprawne władanie słowem i geniusz lingwistyczny to jedyne narzędzia, za pomocą których agresor ten może podkreślać znaczenie swojej osoby.

Agresywny sarkazm i trzy sposoby, w jakie można stawić mu czoła

Całkiem prawdopodobne, że większość z nas urzeka subtelny geniusz słowny sławnych, inteligentnych postaci takich jak Sherlock Holmes. Okazuje się jednak, że poza błyskotliwym umysłem i niezwykle utalentowanym mózgiem, powinna być jeszcze osoba. Człowiek bliski, pełen empatii i okazujący innym szacunek.

Na nic przecież zda się genialna fraza wypowiedziana z poczuciem humoru i nutką żartu, jeśli wiadomość, jaką ona niesie jest szkodliwa i wyrządza komuś krzywdę.

Ten rodzaj dynamiki w relacjach międzyludzkich jest łatwy do zauważenia zwłaszcza podczas posiłków, które organizuje się w gronie przyjaciół. Nigdy nie brakuje tam na przykład partnera (może to być zarówno mężczyzna jak i kobieta), który wypowiada na temat drugiej osoby ostry sarkastyczny komentarz w samym środku posiłku.

Wywołuje to natychmiastowy wybuch śmiechu u wszystkich, oprócz samej ofiary sarkazmu. W jakiś sposób wszyscy stają się w tym momencie wspólnikami tej ukrytej agresji. Jeżeli nie chcemy mieć w tym udziału, musimy się nauczyć stawiać zdrowe i wyraźne granice. Hamować sarkastyczny język. Nauczymy Cię, jak to robić.

Jak obronić się przed sarkastycznym człowiekiem

Zrób coś

Pierwsza rada jest prosta i nieskomplikowana: gdy w grę wchodzi sarkastyczny język, nie wolno przyjąć biernej postawy. Oczywiście, nie będziemy okazywać wściekłości, rozpoczynając bezsensowną kłótnię. Musimy bowiem pamiętać, że mamy do czynienia ze zdolnym człowiekiem, który doskonale operuje słowami.

Nie potrafi jednak radzić sobie z emocjami – i tu właśnie zyskujemy przewagę. Dlatego pierwszą rzeczą, jaką wyrazimy, gdy pojawi się sarkastyczny język będzie stwierdzenie, że dany komentarz wcale nam się nie podobał.

Poproś o wyjaśnienie

Żądaj dosłowności. Człowiek posługujący się sarkazmem to prawdziwy mistrz metafor i najsubtelniejszej ironii. Nie akceptuj tego, wymagaj, żeby wyraził się dosłownie. Osoby dojrzałe cechują się odwagą i jasnością przekazu. Ludzie niepewni siebie natomiast kamuflują się za gierkami słownymi.

Wyjaśnij

Trzecia metoda polega na tym, by wyjaśnić osobie, jakie skutki przynosi jej zachowanie. Jeżeli chodzi o naszego współpracownika bądź przyjaciela, trzeba mu jasno i wyraźnie powiedzieć, że nie czujemy się dobrze, gdy tak mówi.

W niektórych przypadkach należy też jasno wyrazić, że jeżeli nie zmieni sposobu rozmawiania i porozumiewania się, będziemy zmuszeni się od niego oddalić.

Z drugiej jednak strony, jeżeli mistrzem sarkazmu będzie nasz partner, będziemy musieli wyjaśnić mu, że to, co mówi i w jaki sposób to robi sprawia nam ból. Należy otwarcie przyznać, że wpływa to na naszą samoocenę i nie świadczy o szczerej miłości. Nie jest to zachowanie ani logiczne, ani sensowne, ani też dojrzałe.

Masz prawo wymagać szacunku, uczciwości i czułości przekazywanej przez ten niezwykły dar jakim jest język i mowa.

Pamiętaj, że sarkastyczny język i agresja intelektualna to coś, co wcale nie zasługuje na nasz podziw ani uznanie. Trzeba to raczej odcinać mówiąc otwarcie o dewastujących skutkach takiego zachowania.