Jak niedobór snu wpływa na nasz stan emocjonalny?

Niedobór snu może sprawić, że będziemy spoglądać na otaczający nas świat tak, jakbyśmy tkwili w jakiejś grze wideo. W rezultacie możemy rozwijać poczucie, że świat topi się wraz z nami w środku, a my stoimy całkowicie sparaliżowani i nie możemy nic zrobić, aby sobie pomóc.

Jest to dość specyficzne, lecz niezwykle charakterystyczne uczucie, które można w łatwy sposób rozpoznać.

Praktycznie każdy z nas, w tym, czy innym momencie swojego życia przeszedł przez fazę, w której wydarzenia toczyły się w takim tempie, że niedobór snu był po prostu koniecznością.

Być może było to spowodowane tym, że zaniedbaliśmy poświęcenie odpowiedniej ilości czasu czasu na odpoczynek. Być może sytuacja w naszym życiu nam po prostu a to nie pozwoliła.

A może po prostu cierpimy na jakieś problemy zdrowotne lub natury psychologicznej, których efektem jest niespokojny sen? To tak naprawdę daje zawsze ten sam efekt. Jest nim sen o niewystarczającej jakości, który nie pozostawia nam poczucia odpoczynku.

Jeśli nie do końca wiesz, co mamy na myśli, to spróbuj przypomnieć sobie, ile razy zdarzyło Ci się spać niespokojnie w nocy i obudzić się z rana naprawdę zmęczonym i niewyspanym, choć teoretycznie przespałeś wystarczającą liczbę godzin?

Czytając dalszą część naszego dzisiejszego artykułu dowiesz kilku istotnych rzeczy. Przede wszystkim dość ważnej sprawy, a mianowicie takiej, że wszystko to co słyszałeś o konieczności spania minimum przez osiem godzin dziennie jest stwierdzeniem naprawdę bardzo ogólnym.

Nie jest to reguła, która sprawdza się u wszystkich ludzi. Innymi słowy, każdy z nas potrzebuje czegoś innego, jeśli chodzi o sen i odpoczynek. Pora przyjrzeć się temu zagadnieniu nieco bliżej.

Jak odróżnić typowy, okazjonalny niedobór snu od chronicznej bezsenności?

Niezwykle istotną kwestią jest uświadomienie sobie, że liczba godzin snu, których potrzebujemy, może znacznie różnić się w zależności od danej osoby.

Być może Tobie na przykład wystarcza nie więcej niż pięć godzin snu każdej nocy. Jednak należy mieć na uwadze, że dla innej osoby taka liczba będzie oznaczać niedobór snu.

Dla niej optymalną długością snu będzie na przykład dziesięć godzin. Tylko po przespaniu takiego okresu będzie w stanie poczuć się w pełni wypoczęta i zrelaksowana.

Osoby, które śpią krótko zazwyczaj martwią się tym faktem i czasem swojego snu. Jednak w przeciwieństwie do tego, co dzieje się z ludzkim organizmem w przypadku bezsenności, nie mają one problemów z zasypianiem na stojąco lub innymi dolegliwościami tego typu.

W rezultacie osoby te nie będą mieć żadnych typowych objawów, jakie daje niedobór snu w ciągu dnia. Mogą się do nich zaliczać na przykład chroniczne zmęczenie, problemy z koncentracją i drażliwość.

Czasami jednak, gdy osoby śpiące krótko mają ochotę odpocząć dłużej niejako “na siłę”, mogą spotkać się z nietypowym dla siebie zjawiskiem. Będą leżeć w takim przypadku w łóżku przez wiele godzin bez ochoty na zaśnięcie.

W efekcie ich mózg generować wzory zachowań podobne do tych, którymi cechują się osoby zmagające się z bezsennością. To oczywiście rodzi dodatkowe poczucie braku jakości i odpowiedniej ilości snu. Warto jednak w taki przypadku pamiętać o tym, że nie jest to zgodne z prawdą.

Upływ lat, a długość snu

Podobnie w miarę upływu lat, gdy stajemy się starsi, liczba godzin snu, jakiej potrzebuje nasz organizm zmniejsza się. Może to stanowić pewien paradoks, ale faktem jest, że organizmy osób w podeszłym wieku regenerują się podczas snu o wiele szybciej.

Niemniej jednak w miarę, gdy się starzejemy, zmniejsza się nie tylko ilość, ale także i jakość snu, co sprawia, że staje się on coraz mniej satysfakcjonujący, choć krótszy. Tymczasem możemy też znaleźć się w trudnych sytuacjach życiowych, które nie ułatwiają nam zmrużenia oka, co przekłada się automatycznie na niedobór snu.

Jak widać, opisane powyżej sytuacje nie są problemami same w sobie, ale mogą stanowić istotne preludium do rozwoju różnych powodowanych przez niedobór snu objawów w ciągu dnia, które są nie dość, że irytujące, to jeszcze bardzo nieprzyjemne.

Co się dzieje, gdy nie poświęcamy wystarczająco dużej ilości czasu na odpoczynek i sen?

Jak wspominaliśmy już powyżej, niedobór snu spowodowany wieloma różnymi przyczynami jest naprawdę powszechny. Bez cienia wątpliwości każdy z nas ma za sobą wiele chwil w życiu, w których czuliśmy się wyczerpani, przygnębieni i sfrustrowani.

W wielu przypadkach ten nasz stan emocjonalny potęgowany był właśnie przez niedobór snu.

A skoro wiemy doskonale, że nasz organizm używa snu jako sposobu na regenerację, odpoczynek i “naprawę” samego siebie, możemy sobie doskonale wyobrazić, że konsekwencje jego braku będą naprawdę niszczące. Spójrzmy zatem na kilka najbardziej typowych z nich:

Rozdrażnienie

Jest to jeden z bardziej zauważalnych objawów we wczesnych fazach niedoboru snu. Kiedy nie zapewniasz sobie wystarczającej ilości snu, możesz z łatwością poczuć się tak przytłoczony, że wszystko wokół Ciebie wydaje się wręcz szalone i nie do zniesienia.

W efekcie taka sytuacja kończy się w postaci manifestowania przez nas szeregu agresywnych zachowań. Jest ono skierowane w stronę osób z naszego otoczenia, a nie tylko nas samych.

Wiele z tego, co dzieje się wokół nas sprawia, że czujemy się rozdrażnieni, a a nawet najmniejsza rzecz potrafi sprawić, że wpadniemy w złość. Najgorsze jednak ze wszystkiego jest poczucie tego, że nie potrafimy kontrolować naszego zachowania i stanu emocjonalnego.

Nieustanne poczucie zmęczenia i depresja

Niedobór snu, a więc brak możliwości regeneracji snu ma także negatywne konsekwencje dla naszego ogólnego nastroju, nie tylko stanu emocjonalnego.

Tak więc zmęczenie i brak psychicznego odpoczynku sprawią, że będziemy czuć się głęboko smutni i niezdolni do realizacji naszych standardowych zadań.

Taki stan rzeczy powoduje, że stracimy radość i chęć do życia. Zarazem negatywnie odbije się to na naszej motywacji i chęci realizacji nowych projektów i zadań. Dlatego też nasza postawa będzie pełna niepewności i dystansu wobec codzienności.

Ponadto takie same zmęczenie może nawet prowokować halucynacje i dziwaczne lub dziwne doświadczenia percepcyjne. Może to obejmować praktycznie wszystkie podstawowe zmysły (słuch, wzrok, dotyk, zapach itp.)

Zaburzenia równowagi emocjonalnej

Jak wspomnieliśmy już wcześnie, niedobór utrudnia nam kontrolowanie naszych emocji, myśli i zachowań. W tym sensie emocjonalna niestabilność uniemożliwia nam radzenie sobie z naszymi emocjami i w związku z tym czujemy, że znajdujemy się na czymś w rodzaju rollercoastera.

Z tego też powodu możemy nagle poczuć chęć do płaczu, gdy inni się z czegoś śmieją lub po prostu chcemy się ukryć przed światem, z którym nie chcemy przez czas nieokreślony mieć do czynienia. Są to rzecz jasna zachowania dość irracjonalne, których jedyną tak naprawdę przyczyną jest zwykły niedobór snu.

Brak czujności i kłopoty z koncentracją

Nasza uwaga i koncentracja zmniejsza się do minimalnego poziomu. Kiedy jesteśmy zmęczeni, nie jesteśmy w stanie skupić się na niczym, ani też myśleć jasno. Nawet wydawałoby się banalnie proste zadania stają się dla nas ogromnym problemem.

To powoduje, że czujemy się dodatkowo głęboko zawstydzeniu i niezdolni do wykonywania jakichkolwiek prac. Właśnie z powodu braku zdolności do koncentracji.

“Zaburzenia procesu myślenia” (zwane w języku angielskim “brain fog“) to standardowe określenie tej właśnie niezdolności do myślenia w sposób uporządkowany.

Ta przypadłość nie jest jednak problemem typowo neurologicznym, ale raczej uczuciem, które szybko przeminie, gdy zapewnimy sobie odpowiednią ilość odpoczynku.

Niezdolność do szybkiego podejmowania decyzji

Zgodnie z oczekiwaniami, brak koncentracji uniemożliwia nam pełne zrozumienie otaczającego nas świata. Z tego też powodu jest całkiem prawdopodobne, że jeśli cierpisz na niedobór snu, Twoje zachowania i myśli będą znacznie bardziej odbiegać od poziomu, do jakiego przywykłeś.

Jeśli masz problemy z snem lub nie potrafisz z innych względów dobrze wypocząć przez dłuższy czas, może dodatkowo wystąpić u Ciebie wiele poważniejszych problemów. Mogą mieć one podłoże zdrowotne oraz psychiczne.

Do najpopularniejszych z nich należą spore zaburzenia natury depresyjnej, nadciśnienie tętnicze i zawały mięśnia sercowego, wyższa liczba opuszczonych godzin w pracy, niższa wydajność w trakcie codziennych obowiązków, obniżenie komfortu życia i trudności natury ekonomicznej.

Dowiedz się, jak zoptymalizować warunki, w jakich śpisz

Pełna świadomość potrzeb naszego ciała i umysłu jest niezbędna, aby zapewnić sobie dobry odpoczynek. Dlatego też naszym zadaniem jest zbadanie i poznanie naszych nawyków.

Warto także ocenić otoczenie i naszą sypialnię za każdym razem, gdy idziemy do łóżka na nocny wypoczynek. Jeśli dostrzeżesz jakieś nieprawidłowości lub czynniki mogące negatywnie, jak i pozytywnie wpływać na nasz sen, to zrobiłeś tym samym pierwszy krok do sukcesu.

Naprawdę warto pokusić się o zoptymalizowanie warunków, w jakich odpoczywamy, i negatywnie.

Aby więc poprawić nasz sen tak, jak tylko się da, musimy zapewnić sobie stabilne i powtarzalne warunki odpoczynku. Przyjrzyjmy się niektórym wskazówkom udzielanym przez psychologów i ekspertów zajmujących się snem:

• Nie spożywaj kofeiny przez co najmniej sześć godzin przed snem.
• Nie pal i nie pij alkoholu przez co najmniej 2-3 godziny przed pójściem spać.
• Nie uprawiaj intensywnych ćwiczeń fizycznych przed snem.
• Nie jedz tuż przed snem obfitych posiłków i / lub nie pij zbyt wiele płynów.
• Nie jedz niczego, jeśli obudzisz się w środku nocy.
• Zapewnij sobie komfortową temperaturę w sypialni (nie więcej niż 23° C), zadbaj także o zmniejszenie hałasu i jasności w pomieszczeniu, w którym będziesz spać.
• Nie idź spać będąc głodnym.
• Unikaj spania na twardym materacu.
• Zmniejsz liczbę i długość drzemek w ciągu dnia.
• Wyłącz budzik w sypialni, co pozwoli Ci zredukować niepokój po obudzeniu.
• Kładź się do łóżka tylko wtedy, gdy poczujesz się śpiący. Nie leż w łóżku w ciągu dnia.

A co, jeśli rady nie zadziałają?

Jeśli nadal nie możesz zasnąć po 20 minutach leżenia, najlepiej będzie wstać z łóżka. Następnie zajmij się jakąś spokojną czynnością tak długo, dopóki nie poczujesz się senny.

Przestrzegaj regularnych godzin udawania się na spoczynek. Przeznacz swoje łóżko wyłącznie do celów wypoczynku lub kontaktów seksualnych z partnerem lub partnerką.

Jeśli pomimo wszystkich wprowadzonych zmian i dopracowania szczegółów, wciąż cierpisz na niedobór snu, może to oznaczać poważniejszy problem. W takim przypadku zalecamy skontaktowanie się ze specjalistą w celu zasięgnięcia diagnozy. Zrób sobie przerwę i zafunduj ten wypoczynek, na który w pełni zasługujesz!

Autorzy grafik w artykule: Salvador Dalí, Valentina Photos, Bruniewska oraz natalia_maroz