Medytacja w dzieciństwie - kultywowanie naszego wewnętrznego ogrodu

Zmniejszanie lęku, stymulowanie kreatywności i rozwijanie radzenia sobie z frustracją to tylko niektóre z korzyści, jakie medytacja może przynieść naszym najmłodszym.

Przejrzane i zatwierdzone przez: psycholog Sergio De Dios González.

Napisany przez Irati Novella

Ostatnia aktualizacja: 05 grudnia, 2023

Medytacja jest techniką zapewniającą zdrowie i dobre samopoczucie, która ma ogromny wpływ na wszystkich. Zarówno na mężczyzn, jak i kobiety, osoby starsze, dorosłych, młodzież i oczywiście dzieci. Nie wystarczy tylko dbać o swoje ciało. Dobrze jest też zadbać o swój umysł, a medytacja, czyli technika, o której opowiemy Ci dzisiaj, jest do tego wręcz idealna.

Medytacja ma istotny, niezwykle pozytywny wpływ na zdrowy wzrost i rozwój małych dzieci. Udowodniono już wielokrotnie, że dzieci, które uprawiają medytację, mają lepsze stopnie w szkole. Ta technika ma także wiele pozytywnych korzyści natury psychoedukacyjnej i emocjonalnej, a wynikające z nich skutki długofalowe są bezcenne. Oprócz poprawy samopoczucia u dzieci, medytacja poprawia też ich koncentrację, relaksację, kreatywność i odporność.

Medytacja wzbogaca nasze życie w okresie dorosłości na wiele sposobów, nie tylko na poziomie emocjonalnym i psychologicznym, ale także fizycznym. Coś podobnego dzieje się z dziećmi, ale przynosi ona również nieocenione korzyści dla ich umiejętności uczenia się. Ostatecznie medytacja to przecież rodzaj gimnastyki umysłowej lub treningu.

Oznacza to, że jej regularne ćwiczenie sprawi, że uwaga dziecka pozostanie tak bardzo elastyczna i skupiona, jak to tylko możliwe. Ułatwi im to na przykład zdobycie nowej wiedzy lub cennych umiejętności.

Dlaczego medytacja jest tak ważna dla dzieci?

Żyjemy w erze pełnej “nadmiernej stymulacji”. Telewizja, internet, gry interaktywne, harmonogramy pełne zajęć pozalekcyjnych, telefony komórkowe… Cały ten stres zaatakował także nasze dzieci. Dlatego też nie powinniśmy zapominać, że te małe dzieci mają także zupełnie niedojrzały jeszcze układ nerwowy. Ciężko im jest przetwarzać wiele tak intensywnych bodźców jednocześnie.

Nadmiernie pobudzone dzieci mogą zacząć mieć kłopoty w sferze społecznej, problemy z językiem i zdolnościami motorycznymi oraz trudności z koncentracją, oprócz oczywiście wielu innych problemów. Ale dzięki metodom niekonwencjonalnym mogą one zrównoważyć i zrekompensować negatywne skutki nadmiernej stymulacji zewnętrznej.

Edward Tronick i Andrew Gianino (1986) stwierdzili, że dzieci rodzą się z możliwością uspokojenia samych siebie. W rzeczywistości, dzieci naprawdę to robią i to kilka razy na minutę. W tym sensie omawiana technika może pomóc im wzmocnić tę umiejętność. Dzięki temu zachowają one naturalną zdolność do uspokojenia samych siebie już na zawsze. To niezwykle ważne, aby dysponować taką umiejętnością w postaci samodzielnej regulacji stanów emocjonalnych. Nie tylko w okresie dzieciństwa i młodości, ale przede wszystkim w przyszłości.

Czym jest medytacja?

Rozmyślanie i medytacja oznacza skupienie uwagi na czymś konkretnym. To może być myśl, przedmiot, obraz, Twoje ciało, myśli, pomysły, wizualizacja…

Medytacja jest tak naprawdę bardzo prosta. Możesz zacząć od skupienia uwagi na swojej postawie, oddechu i nastawieniu. Dzieje się tak dlatego, że medytacja polega na poświęceniu pełnej uwagi i świadomości wszystkiemu, czym jesteś i wszystkiemu, co właśnie czujesz. To oznacza po prostu bycie świadomym tego, co dzieje się wokół Ciebie w każdej chwili.

Możesz w różnych poradnikach znaleźć różne rodzaje ćwiczeń opartych na medytacji, które świetnie nadają się do pracy z młodymi umysłami. Każde z nich ma ten sam cel. Jest nim skupienie uwagi na uspokojeniu umysłu i wejściu w inny stan świadomości. Mogą to być na przykład:

• Twórcze wizualizacje (oparte na wzroku, dźwięku, dotyku, zapachu lub smaku).
• Medytacja prowadzona (ukierunkowana w jednym konkretnym celu).
• Działania specjalnie ukierunkowane na uważność.
• Praktyki, które integrują uważność z codziennym życiem (uczenie się, aby pozostać uważnym w trakcie realizacji zadań, które wykonujesz podczas każdego kolejnego dnia).
• Kontrola własnego oddechu.
• Ćwiczenia, które działają na Twoją świadomość dotyczącą własnego organizmu, a więc skupiają Twoją uwagę na różnych częściach ciała.
• Medytacja oparta o technikę mantry (powtarzanie dźwięków, sylab, słów lub zdań w celu poprawy Twojego stanu psychofizycznego).

Świadome i właściwe oddychanie jest podstawowym, absolutnie niezbędnym narzędziem do praktykowania medytacji, szczególnie na potrzeby osiągnięcia stanu głębokiej uwagi i koncentracji.

Korzyści wynikające z medytacji w okresie dzieciństwa

Poniżej przygotowaliśmy rozbudowaną listę niektórych korzyści, jakie medytacja oferuje dla dzieci. To tylko kilka pozycji, ale prawdopodobnie jest ich o wiele więcej:

• Pomaga dzieciom zasnąć i sprawia, że ich sen jest zdrowy i w pełni regenerujący.
• Pomaga pozbyć się lęków i obaw, które są tak powszechne w dzisiejszych czasach, a na dodatek typowe w pierwszych latach życia dziecka.
• Medytacja pomaga w codziennym stresie.
• Zwiększa kreatywne myślenie.
• Pomaga dzieciom kontrolować ich frustrację.
• Poprawia koncentrację.
• Stymuluje funkcjonowanie układu odpornościowego.
• Zwiększa szybkość przetwarzania sensorycznego i poznawczego.
• Pomaga poprawić samopoczucie i poczucie własnej wartości.
• Wspiera kontrolę nad emocjami i pozwala pozbyć się bólów mięśniowych lub fizycznego dyskomfortu, które zwykle są częścią etapu ciągłego wzrostu.
• Umożliwia uzyskanie pewności siebie i poczucie bezpieczeństwa.
• Poprawia samokontrolę fizyczną i emocjonalną oraz samoregulację, co pomaga dzieciom być mniej impulsywnymi.
• Pomaga dzieciom właściwie przetwarzać emocje.
• Zwiększa wydajność w trakcie nauki.
• Pokazuje dzieciom, że mogą być bardziej odpowiedzialne. Nie tylko w przypadku ich materialnej własności, ale także w związku z ich emocjami, życiem i szczęściem.
• Pomaga dzieciom połączyć się ze stanem pokoju, który będzie sprzyjał łagodnej postawie, jeśli chodzi o kontakty towarzyskie.
• Pomaga kształtować ludzi, którzy są bardziej kochający i bardziej związani z otoczeniem i innymi ludźmi.
• Poprawia umiejętności społeczne. Wzmacnia uczucie empatii i wdzięczności.
• Pomaga dzieciom stawić czoła codziennym frustracjom i trudnościom. Medytacja sprzyja rozwojowi ich zdolności do akceptowania rzeczy, które się zdarzają w trakcie każdego kolejnego dnia.
• Pomaga w budowaniu ram dla bardziej stabilnej dojrzałości.
• Technika ta sprawia, że dzieci czują się szczęśliwsze, co poprawia zarazem ich nastrój.

Dar na całe życie…

Nauczanie dziecka, jak medytować, jest sposobem na ustanowienie z nim specjalnej więzi. To więź, którą pewnego dnia będą mogli nawiązać ze swoimi najbliższymi. Dzieciństwo to czas nauki, wyobraźni… a dzięki medytacji możesz poprawić zdolności umysłowe swoich nawet najmłodszych dzieci.

Pokazując dzieciom, jak medytować, tworzymy podstawy dla nawyku, który przyda im się przez całe dorosłe życie. W ten sam sposób widzimy nauczanie najmłodszych dzieci technik medytacji jako sposobu pomagania przyszłym pokoleniom w uzyskaniu lepszego poczucia równowagi i świadomości.