Krzywa zapominania - co to jest i jaki ma na nas wpływ?

Czy zdarzyło Ci się, że z czasem zaczynasz gorzej pamiętać pewne rzeczy? Powiemy Ci, na czym polega krzywa zapominania i przedstawimy najważniejsze rzeczy na ten temat.
Krzywa zapominania - co to jest i jaki ma na nas wpływ?
Francisco Pérez

Napisane i zweryfikowane przez psycholog Francisco Pérez.

Ostatnia aktualizacja: 10 listopada, 2023

Hermann Ebbinghaus (1885) jako pierwszy badał systematyczny sposób zapominania rzeczy z upływem czasu. Wszyscy jesteśmy świadomi tego zjawiska, lecz nie wiemy, jak to dokładnie wytłumaczyć. W tym celu została stworzona krzywa zapominania.

Najciekawszą rzeczą jest to, że Ebbinghaus badał samego siebie. Chciał przeanalizować fenomen, którego każdy z nas doświadcza się w różnym stopniu. Eksperymentując na sobie, był w stanie zdefiniować to, co teraz nazywamy krzywa zapominania.

Jak powiedzieliśmy wcześniej, Ebbinghaus był pierwszym psychologiem, który naukowo przebadał pamięć. A przynajmniej był pierwszym, który próbował.

Uczęszczał na Uniwersytet w Bonn, gdzie zrobił doktorat w 1873 roku. Wraz z rozwojem umiejętności badacza, Ebbinghaus zawsze wierzył, że ilościowe metody analizy mogą być stosowane w przypadku procesów mentalnych wyższego rzędu.

Innymi słowy, Ebbinghaus uważał, że istnieją sposoby mierzenia zjawisk w psychologii, które naprawdę działają. Nie zastanawiał się dwa razy nad użyciem zmiennej, którą wszyscy używamy do mierzenia każdego dnia – czasu. W tym przypadku – czasu zapomnienia.

Hermann Ebbinghaus

Naukowiec przeprowadził serię wartościowych eksperymentów za pomocą narzędzi monitorowania dostępnych w tej chwili. Jego intencją było opisanie naszej pamięci na podstawie zbioru zasad.

Na przykład wyrobił test zwany testem przypominania. Użył go do zbadania pamięci. Opierał się on na powtórzeniu fraz, w których pewne słowa zostały celowo pominięte. Miał nadzieję odkryć coś na temat natury uczenia się i zapominania. Miał także nadzieję, że jego badania będą miały praktyczną wartość w dziedzinie edukacji.

“Ebbinghaus był pierwszym psychologiem, który nauczył się badać pamięć”.

Wielu krytyków prac Ebbinghausa mówi, że nie powinien skupiać się na powtarzaniu słownym. Uważają, że musiał przebadać to, jak pamięć działa w codziennyh sytuacjach. Twierdzili, że wyniki jego pracy były świetne w warunkach laboratoryjnych, lecz nie w prawdziwym życiu.

W prawdziwym życiu nasza pamięć działa w warunkach trudnych do odtworzenia w laboratorium. Musisz brać pod uwagę motywację, niezamierzoną recenzję i wpływ emocjonalny.

Do jego najważniejszych prac należą “Inteligencja dzieci w wieku szkolnym” (1897), “Pamięć” (1913) i “Podręcznik psychologii eksperymentalnej tom. 1 (1902) i 2 (1908)”.

Zanim przejdziemy do tematu jakim jest krzywa zapominania, musisz zrozumieć podstawowe rzeczy odnośnie pamięci i uczenia się. To pomoże Ci lepiej zrozumieć znaczenie omawianej kwestii.

Czym jest uczenie się?

Formalne zdefiniowanie uczenia się nie jest łatwe. Istnieje wiele różnych opinii na temat tego, jak określić zjawisko. Każda z nich podkreśla inny aspekt tego złożonego procesu. Jedna definicja uczenia się odnosi się do zwyczajnie obserwowalnego zachowania.

Na przykład fakt, że ktoś wie, jak prowadzić samochód oznacza, że ta osoba nauczyła się tego. Inną definicją uczenia się nawiązuje do stanu świadomości wewnętrznej. Można to wykazać, podając przykłady tego, jak teoria może zadziałać.

“Uczenie się jest wnioskową zmianą stanu psychicznego organizmu. Zmiana ta jest konsekwencją doświadczenia i wpływa na potencjał organizmu odnośnie przystosowania się do zmiany w sposób względnie trwały”.

Wiele słowników definiuje ten rodzaj uczenia się jako “świadomość nabyta podczas nauki”. W języku potocznym mówimy, że jest to nauka alfabetu greckiego, zapamiętywanie nazwy kości ucha wewnętrznego lub gwiazdy w konstelacji Kasjopei.

Obie perspektywy (obserwowalne zachowanie i stany wewnętrzne) są ważne. Obie są zgodne ze współczesną teorią uczenia się.

Możemy więc zdefiniować uczenie się w następujący sposób: “Uczenie się jest wnioskową zmianą psychicznego stanu organizmu. Zmiana ta jest konsekwencją doświadczenia i wpływa na potencjał organizmu odnośnie przystosowania się do zmiany w sposób względnie trwały”.

Ptaki siedzące na przewodach tworzą kształt głowy

Badania Ebbinghausa

Zasady skojarzenia bezpośrednio wpłynęły na naukę uczenia się. W tej kwestii nie ma lepszego przykładu niż praca H. Ebbinghausa (1850-1909). Według niego, jesteśmy w stanie lepiej przebadać związek między dwoma wydarzeniami mentalnymi za pomocą bodźców pozbawionych wcześniejszego skojarzenia.

Tak więc, aby pracować z bodźcami, które nie miały żadnego znaczenia, Ebbinghaus używał “nonsensowny ciąg głosek”. Takich jak BIJ czy LQX, które według Ebbinghausa, nie miały gotowego znaczenia. Ebbinghaus poświęcił wiele czasu na powiązanie jednego bodźca z drugim.

Pracując w ten sposób z bezsensownymi głoskami, przebadał wiele zasad skojarzenia. Zasady te zostały opracowane jeszcze ponad 100 lat, zanim to zrobił Ebbinghaus. Na przykład, porównywał siłę powiązania między dwoma bodźcami zapisanymi obok siebie w porównaniu do dwóch, które nie znajdowały się w pobliżu.

Badania Ebbinhausa potwierdziły wiele pomysłów po raz pierwszy zaproponowanych przez brytyjskich empirystów. Na przykład, wysnuli teorię, że proaktywne skojarzenia są silniejsze niż retroaktywne.

Oznacza to, przypuśćmy, że litera A poprzedza sylabę B. Ebbinghaus odkrył, że A przywołuje pamięć B lepiej niż B pamięć A. Interesujące, prawda?

Pamięć i jej znaczenie

Badanie uczenia się oznacza badanie pamięci, a więc w grę również wchodzi krzywa zapominania. Pamiętaj, że uczenie się nie jest możliwe bez pamięci. Wykonanie każdej wyuczonej reakcji wymaga całkowitej lub częściowej pamięci z przeszłości.

Fazy ​​pamięci

Wszystko, co pamiętamy i czego się uczymy, przechodzi przez trzy fazy: kodyfikacja, przechowywanie i przypomnienie. W pierwszej fazie uczenia się pierwszą rzeczą jest kodyfikacja informacji. Tłumaczysz to na język układu nerwowego i tworzysz dla niego miejsce w pamięci w danym języku.

Następnie, w fazie przechowywania lub przywoływania, informacja lub wiedza musi przetrwać jakiś czas. W niektórych przypadkach faza ta jest stosunkowo krótka. Na przykład informacje w pamięci krótkotrwałej znajdują się przez około 15-20 sekund.

“Trzy fazy pamięci to: kodyfikacja, przechowywanie i przywoływanie”.

W innych przypadkach przechowywanie może trwać całe życie. Ten typ pamięci nazywany jest “pamięcią długotrwałą”. Na sam koniec, faza przywoływania lub zatrzymywania to faza, w trakcie której starasz się przypomnieć potrzebną informację. Przypominasz, a następnie odpowiadasz, powołując się na dowód z przeszłości.

Jeśli wykonanie jest adekwatne do poziomu, jaki miałeś podczas nabycia informacji, to zapomnienie ma minimalną wartość. Jeśli jednak poziom używania znacznie się zmniejszy, zapominasz. Czasami łatwo jest określić, ile czasu zajęło Ci utracenie konkretnej części czegoś, co wcześniej zdobyłeś.

Głowa kobiety

Dlaczego zapominamy?

Ważnym wyzwaniem dla psychologów jest zrozumienie, dlaczego wspomnienia trwają po ich skodyfikowaniu. Chcą także zrozumieć, dlaczego po zdobyciu informacji zapominamy ją. Istnieje kilka pomysłów, które starają się odpowiedzieć na te pytania.

Teorie przechowywania

Niektóre teorie przechowywania koncentrują się na tym, co dzieje się z informacjami w fazie przechowywania. Na przykład teoria spadku zakłada, że ​​zapominamy, ponieważ wspomnienia słabną.

Ich siła zmniejsza się w okresie zatrzymania. Można to porównać z tym, co dzieje się z odciskami stóp w piasku na plaży.

Istnieją dowody na poparcie tej teorii. Jednak niewielu współczesnych teoretyków opisuje zapominanie w kategoriach słabnącej pamięci.

Z drugiej strony teoria interferencji mówi, że zapominamy, ponieważ pozyskujemy elementy pamięci, które konkurują z innymi w trakcie ich przechowywania.

Na przykład, zdobywanie nowych informacji powoduje, że zapominasz te stare (retroaktywne interferencje). Dzieje się tak, gdy problem jest zbyt rozwlekły i złożony. Jeśli nie jest to proste, tracimy to.

Jednocześnie obecność wcześniejszych informacji może zakłócać ekspresję ostatnio uformowanych wspomnień. To się nazywa proaktywna interferencja. Na przykład łatwiej jest zapamiętać czyjś numer telefonu, jeśli jest podobny do naszego.

“Niewielu współczesnych teoretyków opisuje zapominanie w kategoriach słabnącej pamięci”.

Teorie przypomnienia

Teorie przypomnienia mówią, że zapominamy z powodu braku przypominania informacji w trakcie trwania fazy wykonania. Oznacza to, że pamięć “przeżywa” przechowywanie, ale podmiot po prostu nie może uzyskać do niej dostępu.

Dobrą analogią jest szukanie książki w bibliotece, która znajduje się w niewłaściwym miejscu. Książka znajduje się tam na pewno (informacja jest nienaruszona), lecz nie można jej znaleźć (podmiot nie może przywołać tej informacji). Wiele współczesnych badań odnośnie pamięci popiera tę teorię.

Zamyślona kobieta z książkami

Krzywa zapominania Ebbinghausa

Wydaje się, że czas wywiera negatywny wpływ na zdolność do przechowywania informacji. Jak wspomnieliśmy wcześniej, Ebbinghaus (1885) jako pierwszy systematycznie badał utratę pamięci na przestrzeni czasu.

Opisał to, co znamy teraz jako “Krzywa zapominania Ebbinghausa”. Pojęcie “krzywej” nawiązuje do wykresu, który narysował podsumowując wyniki swoich badań.

Wspomnieliśmy, że cały czas badał samego siebie. Wiemy również, iż badania te polegały na listach nauki z 13 sylabami. Następnie powtarzał te listy, aż mógł zrobić to dwa razy z rzędu nie popełniając żadnych błędów.

Następnie ocenił swoją zdolność do zatrzymywania informacji w odstępach czasu od dwudziestu minut do miesiąca. Jego słynna krzywa zapominania została stworzona w oparciu o wyniki tego rodzaju eksperymentów.

“Jednym z wniosków Ebbinghausa był zwykły upływ czasu, który wywiera negatywny wpływ na zdolność do retencji”.

Jakie wyniki uzyskał Ebbinghaus?

Wyniki te starają się wyjaśnić, ile czasu możemy zatrzymywać informację, jeśli nie będziemy sprawdzali jej wystarczająco często. Wyniki tego badania pokazały, że zapominamy informacje nawet w najkrótszych odstępach czasu.

Odkrył również, że jeśli materiał nie ma żadnego znaczenia dla nas i pozbawiony asocjacji, szansa na jego zapomnienie wzrasta z upływem czasu. Na początku proces ten trwa bardzo szybko, a później wolniej. Jeśli więc narysujemy tę informację, zobaczymy, że krzywa jest logarytmiczna.

Krzywa zapominania ilustruje utratę pamięci w czasie. Inną pokrewną koncepcją jest intensywność pamięci. To wskazuje, ile czasu informacja pozostała w mózgu. Im bardziej intensywna pamięć, tym dłużej ją przechowujemy.

Typowa krzywa zapominania pokazuje, jak zapominamy większość tego, czego się dowiedzieliśmy w ciągu kilku dni lub tygodni. Dzieje się tak, jeśli nie “zaglądamy” do tej informacji.

Ebbinghaus stwierdził także, że każdy przegląd zapewnia, iż każdy następny będzie znajdował się na niższym poziomie, jeśli chcemy zachować tę samą ilość informacji. Tak więc, jeśli chcesz coś zapamiętać, być może pierwszy “przegląd” powinien nastąpić już godzinę później. W ten sposób możemy odłożyć następny na dłuższy okres czasu.

Krzywa pamięci ma wyraźne nachylenie, gdy zapamiętujemy jakiś głupi materiał, co właśnie zrobił Ebbinghaus. Niemniej jednak, w przypadku traumatycznych przeżyć, nachylenie jest prawie płaskie.

Z drugiej strony słabe nachylenie prawdopodobnie wynika z niejawnego przeglądu niż z natury informacji. To znaczy, gdy ponownie przeżywamy doświadczenia lub używamy alfabetu, lepiej to pamiętamy.

Oto praktyczny przykład tego, jak szybko zapominamy informacje, a więc dlaczego została stworzona krzywa zapominania. Jeśli nie zerkniesz na informację dzień po tym, jak się czegoś nauczyłeś, zapomnisz 50% z tego. 2 dni później nie będziesz pamiętał nawet 30%. Po tygodniu będzie cud, jeśli będziesz pamiętać więcej niż 3%.

Bibliografia:

Tarpy, R. (2000). Aprendizaje: Teoría e Investigación Contemporáneas. Madryt: Mc Graw Hill.

Bower, G. Hilgard, E. (1989) Teorías del Aprendizaje. México: Trillas.


Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.


  • Tarpy, R. (2000). Aprendizaje: Teoría e Investigación Contemporáneas. Madrid: Mc Graw Hill.
  • Bower, G. Hilgard, E.(1989) Teorías del Aprendizaje. México: Trillas.

Ten tekst jest oferowany wyłącznie w celach informacyjnych i nie zastępuje konsultacji z profesjonalistą. W przypadku wątpliwości skonsultuj się ze swoim specjalistą.