Jean Piaget i jego teoria na temat uczenia się

Napisane i zweryfikowane przez psycholog Fátima Servián Franco.

Ostatnia aktualizacja: 27 grudnia, 2022

Jean Piaget to jedno z tych nazwisk, które zawsze są pisane złotymi literami w dziedzinie psychologii. Jego teoria o poznawczym uczeniu się w czasie dzieciństwa sprawiła, że ​​uważamy go za ojca nowoczesnej pedagogiki.

Odkrył, że zasady logiki zaczynają formować się w nas przed poznaniem języka. Pochodzą z aktywności sensorycznej i motorycznej oraz interakcji z otoczeniem, zwłaszcza ze społecznym środowiskiem kulturowym. Spójrzmy na związek między twórczością Piageta a uczeniem się.

Rozwój psychiczny, który zaczyna się w momencie narodzin i kończy w wieku dorosłym, jest porównywalny do wzrostu organicznego. Jest to stały postęp w kierunku stanu równowagi. Nasze ciało ewoluuje na stosunkowo stabilny poziom, charakteryzujący się końcem wzrostu i dojrzałości narządów. W ten sam sposób nasze życie umysłowe może być również postrzegane jako ewoluujące w kierunku stanu ostatecznej równowagi, którą osiąga się w wieku dorosłym.

Oto Jean Piaget i jego teoria dotycząca nauki.

Jean Piaget i nauka

Teorie Piageta na temat psychologii uczenia się opierają się na rozwoju umysłowym, języku, zabawie i zdolności pojmowania.

Dlatego pierwszym zadaniem wychowawcy jest wzbudzenie zainteresowania. To zainteresowanie jest narzędziem, dzięki któremu szukamy porozumienia i interakcji z uczniem. Badania na ten temat prowadzono przez prawie czterdzieści lat. Teoria ta ma na celu nie tylko lepsze poznanie dziecka i ulepszenie metod pedagogicznych lub edukacyjnych, ale także docenienie dzieci jako ludzi.

Głównym założeniem Piageta jest to, że niezbędne jest zrozumienie procesu powstawania psychicznych mechanizmów dziecka, aby ukształtować jego charakter i sposób funkcjonowania w dorosłym życiu. Jego teoria pedagogiczna została oparta na psychologii, logice i biologii. Widać to w sposobie w jaki definiuje myślenie i to, jak jest ono uwarunkowane przez genetykę oraz budowane poprzez społeczne bodźce kulturowe.

Każda osoba otrzymuje informacje w aktywny sposób, choćby nawet wydawało się, ze robi to w sposób bierny i nieświadomy.

Nauka adaptacji

Zgodnie z teorią Piageta nauka jest procesem, który ma sens tylko w sytuacjach zmian. Dlatego uczenie się jest częściowo wiedzą, jak dostosować się do tych zmian. Ta teoria wyjaśnia dynamikę adaptacji poprzez procesy asymilacji i akomodacji.

Asymilacja odnosi się do sposobu, w jaki otrzymujemy bodziec ze środowiska na poziomie społecznym. Adaptacja z kolei oznacza modyfikację obecnego społeczeństwa w odpowiedzi na potrzeby środowiska. Poprzez asymilację i adaptację mentalnie restrukturyzujemy nasz proces uczenia się podczas całego cyklu rozwojowego. Terminem tym jest restrukturyzacja poznawcza.

Adaptacja i asymilacja

To przystosowanie się lub dostosowanie jest procesem, w którym podmiot modyfikuje swoje plany i struktury poznawcze, w celu włączenia nowych obiektów do struktury. Można to osiągnąć poprzez stworzenie nowego planu lub modyfikację istniejącego, aby nowy bodziec i związane z nim zachowanie mogły zostać zintegrowane.

Asymilacja i adaptacja to dwa równoległe i stałe procesy rozwoju poznawczego. W przypadku Piageta asymilacja i przystosowanie współdziałają ze sobą w procesie zachowania równowagi. Można to uznać za proces regulacyjny wyższego poziomu, który kieruje relacją między asymilacją a akomodacją.

John Lennon powiedział, że życie jest tym, co się nam przydarza w czasie, gdy my robimy inne plany i często właśnie tak jest. Istoty ludzkie potrzebują pewnego bezpieczeństwa, aby żyć w pokoju. Dlatego tworzymy iluzję trwałości. Wyobrażamy sobie, że wszystko jest statyczne i nic się nie zmienia, ale tak nie jest. Wszystko się zmienia, także my. Często nie zdajemy sobie z tego sprawy, dopóki zmiana nie jest tak oczywista, że ​​nie mamy innego wyjścia, jak tylko stawić jej czoła.

Nawiązujemy kontakty poprzez język

We wczesnym dzieciństwie jesteśmy świadkami transformacji naszej inteligencji. Od posiadania jedynie zmysłu motorycznego lub praktycznego, który następnie zmienia się w właściwe myśli, pod podwójnym wpływem języka i socjalizacji.

Wpływ języka umożliwia jednostce wyrażenie swoich działań. Ułatwia budowanie przeszłości oraz pozwala przywoływać momenty i sytuacje, które pomogły kierować naszymi wcześniejszymi zachowaniami.

Pozwala nam również przewidywać przyszłe działania, które jeszcze nie miały miejsca, zastępując je słowami, a być może nawet nigdy ich nie wykonując. To jest punkt wyjścia naszych myśli jako procesu poznawczego (Piaget 1991).

Język sam w sobie łączy pojęcia i idee, które należą do wszystkich i wzmacniają indywidualne myślenie poprzez szeroki system zbiorowej myśli. Dziecko osiąga ostatni etap rozwoju, kiedy może w końcu wyrazić siebie w taki sposób. W tym sensie i na poziomie ogólnym to samo dzieje się zarówno z myślami, jak i z zachowaniem.

Zamiast w pełni przystosowywać się do nowych realiów, które odkrywa i stopniowo buduje, musi zwolnić. Musi zintegrować te informacje z ich charakterem i dokonaniami. Ta egocentryczna asymilacja charakteryzuje zarówno początki myślenia dziecka, jak i jego integrację ze społeczeństwem.

Zachowanie jako motor ewolucji

W 1976 roku Piaget opublikował małą książkę pt. Zachowanie, motor ewolucji (Behavior, The Engline of Evolution). Przedstawia w nim swoje spojrzenie na to, w jaki sposób nasze zachowanie funkcjonuje jako decydujący czynnik zmian ewolucyjnych. Twierdzi on, że nie jest to jedynie zwykły produkt, który byłby wynikiem mechanizmów niezależnych od działania tych organizmów.

Piaget wchodzi w polemikę głownie z neodarwinowskimi pozycjami. Uważa, że ewolucja biologiczna pojawia się nie tylko w wyniku doboru naturalnego. Selekcja naturalna, która jest wyłącznie wytworem losowej zmienności genetycznej i różni się stopniem przeżycia oraz rozmnażania w funkcji korzyści adaptacyjnych.

Z tej perspektywy byłby to proces niezależny od zachowań organizmu. Można to wytłumaczyć jedynie konsekwencjami korzystnymi lub niekorzystnymi, zmian fenotypowych spowodowanych przez całkowicie losowe mutacje i ich przekazywanie przez pokolenia.

Zachowanie, w oczach Piageta, stanowi przejaw globalnej dynamiki organizmu jako systemu otwartego w stałej interakcji z otoczeniem. Byłoby również czynnikiem zmiany ewolucyjnej.

Aby wyjaśnić mechanizmy, dzięki którym zachowanie spełniłoby tę funkcję, Piaget powołuje się na koncepcję epigenetyki i własnego modelu wyjaśniającego adaptację w kategoriach asymilacji i akomodacji. Epigenetyka jest wzajemnym oddziaływaniem między genotypem a środowiskiem w celu skonstruowania fenotypu opartego na doświadczeniu.

Piaget twierdzi, że wszystkie zachowania dotyczą także istotnej interwencji czynników wewnętrznych. Podkreśla również, że wszystkie zachowania zwierząt i ludzi wymagają przystosowania się do warunków środowiska. Jest to dodatek do asymilacji poznawczej, którą rozumiemy jako integrację z poprzednią strukturą behawioralną.

Wkład Piageta w obecne kształcenie

Wkład Piageta w edukację uważamy za niezwykle ważny dla sformułowania teorii wychowania. Jean Piaget jest założycielem psychologii genetycznej. To znacząco wpłynęło na teorię i praktyki edukacyjne, które zostały wokół niej wygenerowane. Różni się to od naturalnych zmian na przestrzeni czasu, które doprowadziły do ​​różnych sformułowań.

Wkład Piageta doprowadził do powstania wielu ważnych prac naukowych. Jego praca koncentruje się wokół odkryć dotyczących ludzkiego myślenia z perspektywy biologicznej, psychologicznej i logicznej. Powinniśmy wyjaśnić, że pojęcie “Psychologia genetyczna” nie jest brane pod uwagę w czysto biologicznym lub fizjologicznym kontekście, ponieważ nie odnosi się do ludzkich genów. Określana jest ona jako “genetyczna”, ponieważ Piaget rozwinął swoją pracę w odniesieniu do genezy lub pochodzenia myśli ludzkiej.

Jedną z wielkich zasług Piageta dla dzisiejszej edukacji było pozostawienie uzasadnionego celu nauczania. Celem jest, aby w pierwszych latach nauczania dziecko mogło osiągnąć dobry rozwój poznawczy. To powinno być pierwszym celem w nauce dziecka. Jest to absolutnie niezbędne i powinno uzupełniać to, czego uczy rodzina. Te zasady i przepisy pozwalają dziecku dobrze przystosować się do środowiska szkolnego.

Drugi cel edukacji

Istnieje jeszcze jeden wkład Piageta, który możemy dostrzec dzisiaj w niektórych szkołach. Utrzymuje on, że teoretyczne nauczanie, które dziecko otrzymuje w klasie, samo w sobie nie wystarcza, aby całkowicie pojąć wszystko, co dotyczy danego tematu. Uczenie obejmuje inne metody pedagogiczne, takie jak zastosowanie wiedzy, eksperymentowanie i demonstracja.

Głównym celem edukacji jest tworzyć ludzi zdolnych do innowacji, a nie tylko powtarzania tego, co wniosły inne pokolenia. Ma wypuszczać w świat ludzi, którzy są twórcami, wynalazcami i odkrywcami. Drugim celem edukacji jest szkolenie umysłów do krytykowania i weryfikowania, a niekoniecznie akceptowania wszystkiego, co otrzymują (Piaget, 1985).

Zapoznanie się z teoriami Piageta pozwoliłoby każdemu nauczycielowi zobaczyć, jak zmieniają się umysły ich uczniów. Główną ideą teorii Piageta jest to, że wiedza nie jest kopią rzeczywistości, ale jest produktem interakcji człowieka z jego otoczeniem. Wiedza ta będzie zatem zawsze indywidualna i odmienna od wszelkiej istniejącej wiedzy.

Bibliografia

Piaget, J. (1987). The moral judgment of the child. Ediciones Martínez Roca.

Piaget, J. (1981). The theory of Piaget. Childhood and Learning, 4 (sup2), 13-54.

Piaget, J. (1985). Building up reality in a childthe child.

Piaget, J. (1969). Psychology and pedagogy. Barcelona: Ariel.

Piaget, J. (1991). Six studies of psychology.

Piaget, J., & Inhelder, B. (1997). Psychology of the child (Vol. 369). Morata editions.