Inteligencja estetyczna: umiejętność dostrzegania piękna

Dlaczego niektórzy ludzie mogą uznać jakiś obiekt za niezwykle piękny, a dla innych ten sam obiekt wcale nie jest jakoś szczególnie urodziwy? Wiele razy ktoś odkrywa piękno w czymś, w czym inna osoba nie może dostrzec niczego atrakcyjnego. Ta cecha określana jest jako inteligencja estetyczna. Dzięki niej widzimy piękno tam, gdzie inni niczego nie dostrzegają.

Przejrzane i zatwierdzone przez: psycholog Sergio De Dios González.

Napisany przez Sonia Budner

Ostatnia aktualizacja: 14 września, 2023

Nie jest łatwo opisać pojęcie piękna. Już od setek lat niezliczeni myśliciele i filozofowie próbowali tego dokonać z różnym powodzeniem. Czy piękno to jakiś estetyczny standard? Połączenie kolorów i kształtów? Uczucia i emocje? A może jest to jakiś duchowy rodzaj radości? Włoski psychoterapeuta i filozof Piero Ferrucci proponuje szersze rozumienie piękna za pomocą opracowanej przez siebie teorii. Jej podstawą jest zupełnie nowe pojęcie. To inteligencja estetyczna.

Przemoc wobec zwierząt, wykorzystywanie dzieci, wojny, katastrofy i furia natury… Aby w pełni zrozumieć piękno, często wcześniej trzeba zobaczyć brzydotę destrukcji. Co więcej, oglądanie brzydkich rzeczy pozwala nam zrozumieć, że piękno nie jest po prostu czymś powierzchownym, emocjonalnym lub niejednoznacznym. Jakiekolwiek jest piękno, wydaje się, że ma nadzwyczajną moc uzdrawiania duszy. Inteligencja estetyczna to z kolei cecha pozwalająca nam dostrzec piękno wszędzie tam, gdzie inni ludzie go nie dostrzegają.

Inteligencja estetyczna to sposób na zrozumienie piękna

Piękno jest bardzo mylącym pojęciem. Wynika to z tego, że niektórzy ludzie mogą uznać jakiś obiekt lub przedmiot za niezwykle piękny, a dla innych ten sam obiekt wcale nie jest jakoś szczególnie urodziwy. Wiele razy ktoś odkrywa piękno w czymś, w czym inna osoba nie może dostrzec niczego atrakcyjnego. Ta cecha określana jest jako inteligencja estetyczna. Dzięki niej widzimy piękno tam, gdzie inni niczego nie dostrzegają.

Inteligencja estetyczna składa się z trzech głównych rzeczy, które określają stopień naszej percepcji estetycznej. Zasadniczo są to zakres pojmowanej estetyki, głębia doświadczenia i umiejętność integrowania piękna. Te trzy zmienne istnieją w różny sposób i w różnym stopniu wewnątrz każdego z nas.

Zakres estetyki

Ci z nas, którzy posiadają szerszy zakres rozumienia estetyki, mogą dostrzegać różnego rodzaju piękno w większej liczbie sytuacji. Na przykład są ludzie, którzy nie dostrzegają żadnego piękna w muzyce. Mogą jednak znaleźć je w poezji, filmach, krajobrazach, dekoracjach domu lub odgłosie wydawanym przez deszcz padający na blaszany dach.

Ludzie ci są w stanie dostrzec piękno w tysiącach prostych sytuacji z życia codziennego. Ten sposób rozumienia piękna nie jest powszechny dla wszystkich. I to właśnie zakres estetyki stanowi jeden z filarów pojęcia opracowanego przez Piero Ferrucciego, którym jest inteligencja estetyczna.

Głębokość doświadczenia

Percepcja piękna również zależy od osoby. Doświadczanie piękna może subtelnie “dotknąć” kogoś, kto może je rozpoznać, ale nie ma na niego żadnego wpływu. Osoby takie doświadczają tego zjawiska jako czegoś “zewnętrznego”. Oznacza to, że mimo jego występowania, samo piękno nie ma na tę osobę znaczącego wpływu.

Mimo to są chwile, kiedy piękno przenika całą Twoją istotę. Przejmuje ono cały Twój umysł i wstrzykuje w niego uczucia, które są trudne do wyjaśnienia, ponieważ są tak intensywne. Możesz nie wiedzieć, jak wyjaśnić to, jak się w takim momencie czujesz. To coś jak bardzo intensywne uczucie radości.

Umiejętność integracji piękna w życiu codziennym

Zdolność do zintegrowania piękna, które postrzegasz wokół siebie, wyjaśnia, dlaczego pewien rodzaj piękna “dotyka” Ciebie, podczas gdy inny rodzaj Cię “zmienia”. Integracja piękna w życiu codziennym oznacza, że piękno nie tylko Ciebie dotyka, ale także Cię zmienia. Innymi słowy, zmienia Twoje wzorce myślowe i zachowania.

Piękno wzbogaca Twoje życie

Ludzie o nieco węższym zakresie estetycznym również żyją w świecie, który jest bardziej skromny i ograniczony. Ale to jeszcze nie wszystko. Mają oni także o wiele mniej elastyczną osobowość. Wydaje się, że istnieje związek między popadnięciem w tę kategorię a zdolnością danej osoby do przystosowania się do nowych warunków i okoliczności. Oznacza to, że ci ludzie wszelkie zarządzanie tymi zmianami uważają za o wiele trudniejsze.

Z drugiej jednak strony ludzie o szerokim zakresie estetyki mają bardziej rozwinięte osobowości. Cechują się o wiele szerszą percepcją i pojmowaniem sytuacji. Są bardziej skłonni do uczenia się i przyjmowania nowych pomysłów i projektów.

Tacy ludzie mają również wielką zdolność do zaskakiwania samych siebie i czerpania radości z własnych doświadczeń. Są bardziej elastyczni w sytuacjach, z którymi mają do czynienia. A także wobec innych ludzi i samych siebie. Ludzie o szerokim zakresie estetycznym mają większą zdolność łączenia się z innymi, wyższą samoocenę i o wiele bardziej intensywną energię życia.

Otaczanie się pięknem jest czymś ważnym dla wielu osób. W rzeczywistości jest to konieczne dla uzyskania poczucia szczęścia. W swojej książce zatytułowanej “Piękno i dusza: niezwykła moc codziennego piękna, która uzdrawia Twoje życie” (tytuł oryginalny: ”Beauty and the Soul: The Extraordinary Power of Everyday Beauty to Heal”), Piero Ferrucci zapewnia, że pozbawianie się piękna w życiu codziennym może prowadzić do wielu różnych, głównie negatywnych emocji. Należą do nich depresja, niepokój, niewytłumaczalna agresja i głębokie poczucie marności.