Fritz Perls i najlepsze spośród jego cytatów

Napisane i zweryfikowane przez psycholog Valeria Sabater.

Ostatnia aktualizacja: 10 grudnia, 2021

Fritz Perls i jego cytaty są dziś źródłem inspiracji. Twórca terapii Gestalt wraz z żoną Laurą Perls i socjologiem Paulem Goodmanem zawsze zachęcał człowieka, aby poprzez twórcze podejście, rozpoznanie naszych emocji i pełną uwagę osiągać dobre samopoczucie na różnych poziomach naszego istnienia.

Należy powiedzieć, że odkąd Fritz Perls określił w latach 50-tych swój model terapeutyczny za pośrednictwem Instytutu Terapii Gestalt w Nowym Jorku, podejście to stale się rozwijało, nie przestało ewoluować i przybierać na sile.

Mamy przed nami niewątpliwie jeden z najlepszych integracyjnych modeli psychologicznych, który może pomóc wielu ludziom skoncentrować się na swoich myślach, uczuciach i zachowaniach, tak by stworzyć samoświadomość, poszerzyć perspektywy i zainicjować pozytywne zmiany.

W ten sposób ci, którzy codziennie używają praktyk Gestalt, definiują ten model terapeutyczny jako coś bardzo żywego, spontanicznego i twórczego. Przede wszystkim ćwiczenia te pomagają w poczuciu pewności siebie, aby skutecznie radzić sobie z codziennymi problemami, osiągając nasz największy potencjał.

Należy jednak pamiętać, że nie powinniśmy mylić psychologii Gestalt z terapią Gestalt. To nie to samo. Pierwszy pojawił się jako ruch psychologiczny na początku XX wieku i zaczął się od teoretyków takich jak Kurt Lewin, Max Wertheimer czy Kurt Koffka. Jego celem było inne podejście, jako reakcja na elementarny strukturalizm i pojmowanie człowieka jako całości.

Z drugiej strony terapia Gestalt ma swoje korzenie w psychologii humanistycznej i stara się przede wszystkim pomóc  od chwili obecnej, dzięki czemu widzi pełen zakres możliwości, jakie ma do dyspozycji. Dlatego też, jeśli było coś, co osiągnął sam Fritz Perls, było to nadanie jego terapeutycznemu podejściu autentycznej filozofii życia, aby móc polepszyć jakość naszych relacji, edukacji, a nawet zaoferować nowe narzędzia dla świata biznesu, tak by lepiej inwestować w potencjał pracowniczy.

Fritz Perls i najlepsze cytaty, mądrość w pigułce

Wielu twierdzi, że cytaty Fritza Perlsa są jak świetliste machnięcia pędzlem wiedzy, teoretyczne esencje sprzyjające naszemu przebudzeniu. Niezależnie od tego, czy znamy terapię Gestalt, czy nie, warto zwrócić uwagę na to, że książki takie jak “Dreams and Existence” czy “The Practical Approach to Gestalt Therapy” są częścią historii psychologii. Dlatego bardzo interesujące jest zanurzenie się w nich w celu refleksji, nauki nowych konceptów.

Zobaczmy na czym polega terapia dzięki cytatom Fritza Perlsa.

1. Wszystko płynie, jeśli psychiczne dobrze się czujesz 

Kiedy znajdziemy ten punkt równowagi w naszym istnieniu, kiedy przestajemy dostrzegać przeszkody, aby spojrzeć na jaśniejszą stronę, czujemy się wolni i dlatego nasze istnienie płynie bez przeszkód. Jak już przed chwilą wspominaliśmy terapia Gestalt wykracza poza granice tej przestrzeni, którą dzielą terapeuta i pacjent, aby dać nam nowy, inny wymiar.

Fritz Perls umieścił terapię Gestalt w tym egzystencjalnym wymiarze, gdzie dzięki pozytywnej, otwartej i zaangażowanej postawie nasze życie może płynąć, a my możemy się rozwijać.

2. Być obecnym teraz to połączyć naszą uwagę i nasze sumienie

To jeden z najbardziej znanych cytatów Fritza Perlsa. To w nim zaczyna się jedna z najważniejszych koncepcji terapii Gestalt: “zdać sobie sprawę” lub “być świadomym”. Jest to koncept, w którym świadomość i sumienie łączą się aby sprzyjać naszemu rozwojowi osobistemu.

3. Nasze ciało wie wszystko. My wiemy bardzo mało. Intuicja to inteligencja naszego organizmu 

Istota ludzka jest wynikiem połączenia naszego organizmu, naszego świadomego umysłu i naszej interakcji ze środowiskiem. Spędzamy jednak dużo życia “rozłączeni”, śpiąc, nie mogąc ustanowić tego połączenia. Tak więc ci, którzy nie ufają wskazówkom ich zmysłów, serca i intuicji, nie będą w stanie osiągnąć tej mądrości, o której mówi Fritz Perls.

4. Terapeuta stale szuka sposobów, aby być w kontakcie z tym, jak coś się wydarzyło 

Kiedy terapeuta pyta pacjenta, jak on się czuje, najczęstsza odpowiedź jaką słyszy to “źle”. Jednym z celów specjalisty jest rozpoznanie, jakie są przyczyny obecnego stanu pacjenta, wyjaśnienie emocji, zawsze zaczynając od rozmowy i skupienia się na teraźniejszości.

5. Nie jestem na tym świecie, aby sprostać oczekiwaniom innych, ani nie uważam, że świat powinien sprostać moim

Uczciwość, pewność siebie, bezpieczeństwo i świadomość samego siebie. Wszystkie te wymiary są filarami, na której oparta jest terapia Gestalt i zarazem jest to jeden z najbardziej znanych cytatów Frizta Perlsa.

6. Dojrzewanie oznacza branie odpowiedzialności za swoje życie

Jest to kolejny z bardzo znanych cytatów Fritza Perlsa z bardzo ważnego powodu. Skupienie terapii Gestalt oddzieliło się od psychoanalizy poprzez skupienie całej uwagi na teraźniejszości, a nie na wydarzeniach z przeszłości lub dzieciństwa, za które dana osoba nie mogła czuć się odpowiedzialna.

Odpowiedzialność osobista rodzi się w chwili obecnej, a podjęcie tego kroku oznacza dojrzewanie i daje nam możliwość cieszenia się z samego siebie poprzez ponowne życie w samotności.

7. Uczyć się znaczy odkryć, że coś jest możliwe

Rozwój osobisty, rozwijanie odpowiedniej samoświadomości oznacza pełne wykorzystanie naszego potencjału jako istoty ludzkiej.

8. Osobą, która kontroluje najwięcej to także osoba, która może zrezygnować z kontroli

Czasami ludzie mają tak wysoką samokontrolę, że jedyną rzeczą, jaką osiągają jest stłumienie swoich prawdziwych potrzeb. Przykładem tego jest wyciszenie naszych smutków, rozczarowań i frustracji, jakie powodują inni.

Żadne z tych zachowań nie jest zdrowe. Jednak w terapii Gestalt zdrowa kontrola to taka, kiedy doskonale wiemy, jak reagować w każdej chwili, kiedy kontrolujemy nasz gniew, aby wyładować negatywne emocje lub oburzenie w inteligentny i konstruktywny sposób.

9. Oczekiwanie, aż świat potraktuje cię sprawiedliwie, ponieważ jesteś dobrym człowiekiem, to to samo, co oczekiwanie, że byk nie zaatakuje cię, ponieważ jesteś wegetarianinem 

Osoba, która tak naprawdę jest odpowiedzialna za opiekę nad tobą, za szanowanie ciebie za to, kim jesteś, nie żyje poza tobą, nie jest twoim współpracownikiem, ani twoimi znajomymi ani nawet rodziną. W rzeczywistości to ty jesteś tą osobą, która musi kochać i troszczyć się o siebie przede wszystkim. Niezaakceptowanie tego faktu jest niewyczerpanym źródłem cierpienia.

10. Przyjacielu, nie bądź perfekcjonistą. Perfekcjonizm jest przekleństwem 

Perfekcjonizm nie jest dobry dla naszego zdrowia emocjonalnego. Ma on wiele wspólnego z potrzebą żelaznej samokontroli wspominanej przed chwilą i czasami prowadzi nas do zbyt wysokich oczekiwań.

11. Bardzo rzadko zdarza się, że ludzie rozmawiają i słuchają. Bardzo niewielu słucha bez mówienia

Wszyscy psychoterapeuci terapii Gestalt szukają czegoś istotnego podczas terapii: wystawiają na pierwszy plan wszystkie procesy emocjonalne, które ludzie chowają pod swoimi zachowaniami, nawykami, obawami i nieprawidłowym nastawieniem.

Aby uspokoić i naprawić zniekształcający umysł, profesjonalista najpierw zachęca pacjenta, aby słuchał samego siebie, aby uświadomił sobie, jak czuje się w danej chwili. Później możesz opisać swoje emocje na głos, wiedząc, że terapeuta jest obok i słucha uważnie.

Sam Fritz Perls zwrócił uwagę, że coś tak prostego jak słuchanie siebie, komunikowanie się i bycie wysłuchanym w ciszy, jest czymś, co zatraciło się w naszym społeczeństwie. Straciliśmy umiejętność słuchania siebie i słuchania innych.

12. Lęk to emocje bez oddychania 

Życie rodzi niepewność. Niepokój i strach nas paraliżują, ponieważ boimy się przyszłości, ponieważ emocje przejmują nad nami kontrolę. Nie rozumiemy ich i pozwalamy im w nas pozostać, dopóki nie odbiorą nam oddechu.

Jeśli chcemy iść naprzód bez obciążeń, ograniczeń i lęków, terapia Gestalt przede wszystkim proponuje, abyśmy nauczyli się określać nasze emocje. Wiedza o tym, co się teraz dzieje, zawsze może pomóc nam się uspokoić.

13. Bądź sobą, wyrażaj siebie w poczuciu wolności i bez strachu. W końcu jeśli ktoś naprawdę cię kocha, nie będzie ocieniał tego, co mówisz lub robisz

Bezwarunkowa akceptacja i uczciwość wobec samego siebie to dwa najważniejsze filary terapii Gestalt. Kto nie akceptuje tego, kim jesteśmy lub co chcemy przekazać światu, nie docenia nas, nie dostraja się do naszej muzyki.

14. Nie myśl tyle, czuj 

“Wszystko jest ważne, jeśli sprawia, że czujesz”. To wyrażenie Fritza Perlsa daje nam istotną wskazówkę na temat podejścia, które stworzył ten humanistyczno-egzystencjalistyczny terapeuta.

Czuć oznacza, że żyjemy, dlatego zamiast popadać w przesadne obawy, musimy dać sobie pozwolenie na odczuwanie znacznie więcej, niezależnie od tego, czy te emocje, które do nas przychodzą są pozytywne czy negatywne. Pozwolić je odczuwać jest również sposobem na ich zrozumienie.

15. Musimy nauczyć się tolerować prawdę, nawet jeśli niszczy ona naszą dumę

Prawda jest częścią świadomości, tej bardzo złożonej zdolności uczenia się, zdawania sobie sprawy, faworyzującej wewnętrzne przebudzenie, w którym można jasno wyrazić domniemanie lub przyjąć prawdę, nawet jeśli boli, ponieważ dzięki temu otwieramy drogę ku rozwojowi i dobrobytowi.

16. Nic nie ma znaczenia bez kontekstu. Znaczenie nie istnieje

Znaczenie nie istnieje jako byt sam w sobie, ale jest powiązane z czymś, co nadaje mu sens. Ludzie muszą zrozumieć, że nikt nie odczuwa strachu, złości czy szczęścia bez powodu, że nasze emocje zawsze zaczynają się od kontekstu, od jakiejś konkretnej sytuacji.

17. To, że żyjemy rozwijając tylko niewielki odsetek naszych możliwości dzieje się dlatego, że nie jesteśmy gotowi zaakceptować samych siebie

Fritz Perls opisuje potencjał ludzki i jego rozwój jako jeden z kluczowych celów terapii Gestalt.

18. Nie pozwalamy sobie – lub nie pozwalają nam – być całkowicie sobą

To kolejny cytat Fritza Perlsa, która najlepiej podsumowuje jego nauki. Akceptacja samych siebie jest niewątpliwie pierwszym krokiem do naszego dobrego samopoczucia. Tak więc, zamiast przypisywać odpowiedzialność za to złe samopoczucie tym, którzy nas otaczają, musimy być w stanie otworzyć oczy, przebudzić naszą własną odpowiedzialność, wyjaśniając, kim jesteśmy i czego chcemy.

19. Jeśli ktoś nie chce uznać swoich marzeń, to co naprawdę osiąga, to zaprzeczenie własnej egzystencji

Nasze cele, nasze marzenia i pragnienia są częścią tego, kim jesteśmy. Wyrzeczenie się ich oznacza zniszczenie tej całości, tej świetlistej jedności naszego istnienia, którego nie możemy zignorować.

20. Zmiana jest szansą

Niewiele rzeczy przeraża nas tak samo jak zmiany, niepewność, zmienność naszego przeznaczenia. Musimy być w stanie sobie z tym poradzić, aby umożliwić nam dalszy rozwój w naszych metodach wykrywając możliwości na osiągnięcie lepszych wyników.

21. Każdy ma obowiązek ukierunkowania swojego życia na to, czego pragnie

Fritz Perls zaproponował nam bardzo praktyczne podejście do humanizmu, gdzie każdy z nas jest ostatecznie odpowiedzialny za skierowanie swojego życia w kierunku własnych marzeń.

22. Nie możemy uciec od zmartwień i niewygód współczesności

Akceptacja nas samych polega przede wszystkim na zarządzaniu obawami, które nie pozwalają nam dobrze wiedzieć teraźniejszości, tu i teraz, gdzie terapia Gestalt skupia całe swoje zainteresowanie.

23. Przeszłość kontroluje naszą teraźniejszość

Przeszłość, istotny dla psychoanalizy wymiar, traci w terapii Gestalt swoją wagę, aby przenieść ją do chwili obecnej, gdzie wszystko się dzieje i gdzie naszą najlepszą okazją jest znaleźć rozwiązania, aby się wyleczyć i móc wzrastać.

24. Aby poprawić nasze życie powinniśmy nauczyć się ustalać priorytety

Jest to kolejny aspekt, który zazwyczaj zaniedbujemy na co dzień: nasze priorytety. Wiedza o tym, co jest ważne, czego potrzebujemy i wyjaśnienie, czego nie powinniśmy zostawiać jako spraw niezałatwionych, ma kluczowe znaczenie dla naszego dobrego samopoczucia.

25. Samotność jest w rzeczywistości miejscem, w którym można połączyć się z poczuciem przynależności do tego, co ludzkie

Ci, którzy boją się samotności obawiają się odnaleźć samych siebie, swoich potrzeb i myśli. Jedna z rzeczy, która czyni nas silnymi osobami, jest od czasu do czasu szukanie tych prywatnych przestrzeni, aby odnaleźć nasz wewnętrzny głos.

26. Odnaleźć nasze emocje i nauczyć się je akceptować pomaga 

Wszystkie nasze emocje mają swój cel adaptacyjny w terapii Gestalt, dlatego umiejętność ich rozpoznawania i zrozumienia jest kluczowa w procesie terapeutycznym.

27. Roztargnienie również jest częścią życiowej ścieżki  

Roztargnienie nie oznacza dla Fritza Perlsa nieuwagi, w rzeczywistości oznacza coś tak podstawowego, jak czucie, odpoczynek, dać się ponieść przez spokój, wypoczynek i te spokojne zakątki, które również sprzyjają naszemu dobremu samopoczuciu.

28. Ludzie mają duży potencjał, ale wiedzieć, jak go wykryć, również wymaga talentu

Każdy z nas ma duży potencjał, jednak nie zawsze wiemy, jak go wykryć, odnaleźć lub wykorzystać. Tak więc, dla Fritza Perlsa, prawdziwy talent tkwi także w umiejętności odkrywania tych zdolności.

29. Strach przed śmiercią to strach przed życiem

Życie ze strachem uniemożliwia nam życie pełnią życia, co jest niewątpliwie prawdziwym celem terapii Gestalt. Osiągnąć szczęście w sposób, jaki my sami wybieramy.

30. Pozwól, aby najlepszy plan dla ciebie wyszedł od ciebie

Tylko my i nikt inny ponosimy odpowiedzialność za zaprojektowanie naszego planu na życie. Możemy to osiągnąć, gdy stajemy się świadomi naszych ideałów, naszych marzeń, naszych wartości… Z tych pięknych korzeni rodzą się najpiękniejsze kwiaty, o które musimy umieć codziennie dbać.

Podsumowując, jak mogliśmy zauważyć, wszystkie te cytaty Fritza Perlsa pokazują nam wrażliwy umysł. Kluczowa postać w historii psychologii, która stworzyła nowe narzędzia terapeutyczne, aby pomóc w osobistym rozwoju człowieka. W naszych rękach jest odnalezienie tych zasad jego nauk, które najlepiej pasują do naszych potrzeb, aby ukształtować nowe ścieżki w kierunku do szczęścia.

Referencje bibliograficzne

Perls, Fritz (2001). Podejście i świadkowie Gestalt. Madrid: Cuatro Vientos

Perls, Fritz (2002). Sny i istnienie: terapia Gestalt. Madrid: Cuatro Vientos

Perls, Fritz (1947). Ego, głód i agresja. Gestalt Journal Press

Perls, Fritz (1969). W środku i na zewnątrz kosza na śmieci: autobiografia. Paidós