Choroba Alzheimera i jej fazy

Choroba Alzheimera jest nieubłagana. Nie mamy na nią leku, ale znając jej przebieg boimy się nieco mniej i mamy większe możliwości pomocy.
Choroba Alzheimera i jej fazy
Sara Clemente

Napisane i zweryfikowane przez psycholog i dziennikarz Sara Clemente.

Ostatnia aktualizacja: 27 grudnia, 2022

Choroba Alzheimera ma liczne, złożone przyczyny jak podaje literatura medyczna. Główny czynnik ryzyka, na który nie mamy wpływu, stanowi wiek. Pozytywny jest fakt, że badania na tym chorobą prowadzi się od dekad, dzięki czemu ustalono przebieg schorzenia.

Ta choroba neurodegeneracyjna powoduje pogorszenie wymiaru kognitywnego i zachowania pacjenta. Może zacząć się subtelnie – schorzenie postępuje stopniowo, a jego pierwsze objawy nie są jednoznaczne. Ma charakter progresywny i dotyczy głównie osób starszych.

Para seniorów

Faza przedkliniczna

Faza ta opisana jest przez badania wskazujące na to, że proces chorobowy rozpoczyna się lata przed pojawieniem się objawów klinicznych. Subtelny początek jest typowy. Warto pracować nad leczeniem już na tym etapie choroby, by zapobiec pogarszaniu się stanu pacjenta i hamować rozwój schorzenia.

Choć faza ta nie jest dostatecznie przebadana, wiadomo, że już podczas niej dochodzi do zmian molekularnych prowadzących do degeneracji neuronów. Jednak zmiany te nie powodują jeszcze pojawienia się objawów. Alzheimer przedkliniczny to faza bezobjawowa.

Choroba Alzheimera i jej fazy

Etapy, przez które przechodzi pacjent cierpiący na tę chorobę należy traktować jako uproszczony schemat. Alzheimer może bowiem dawać indywidualne objawy.

Niektórzy mogą doświadczać go silniej niż inni lub odmiennie czuć się w danej fazie. Zasadniczo jednak wyróżnia się trzy etapy choroby:

Faza wczesna

Na tym etapie pacjent samodzielnie funkcjonuje, uczestniczy w wydarzeniach i jest w stanie pracować. Momentami jednak traci pamięć, zapomina słowa lub położenie przedmiotów.

Wówczas najbliższe otoczenie dostrzega problemy pacjenta z pamięcią i koncentracjąLekarz powinien dokonać diagnostyki.

Faza zaawansowana

To najdłużej trwająca faza choroby – może trwać wiele lat. Wraz z upływem czasu konieczna może okazać się wzmożona opieka nad pacjentem. To konsekwencja zmian w obrębie neuronów, które wpływają na myślenie, emocje i wykonywanie codziennych czynności.

Pacjenci często mają zły nastrój, frustrują się lub obrażają bez powodu. Może dojść do zmian osobowości lub zachowania oraz nieoczekiwanych reakcji (na przykład odmawiania wzięcia prysznica).

Typowe dla tej fazy jest zapominanie lub mylenie słów i detali, które miały duże znaczenie dla chorego. Mowa na przykład o numerze telefonu, dacie ślubu, nazwie uniwersytetu, na którym studiował czy miasta rodzinnego.

To wszystko zwiększa ryzyko utraty poczucia czasu i przestrzeni, dezorientacji i gubienia się. Dlatego też konieczna jest opieka ze strony osób trzecich.

Ostatnia faza

Najpoważniejsza faza choroby niezmiernie utrudnia chorym komunikację z otoczeniem. Mogą nie być w stanie prowadzić konwersacji, wymawiać, połykać czy kontrolować swoich ruchów.

Potrzebują więc ciągłem pomocy przy wykonywaniu codziennych czynności takich jak toaleta czy dbanie o siebie. Ich zdolności kognitywne ulegają pogorszeniu i zwiększa się ich podatność na infekcje takie jak zapalenie płuc.

Starszy mężczyzna u lekarza

Choroba Alzheimera: znaczenie wczesnej diagnozy

Oczekiwana długość życia chorych wzrosła w ostatnich latach, podobnie jak jakość opieki. Dlatego też można w przyszłości spodziewać polepszenia sytuacji chorych na schorzenia neurodegeneracyjne.

Obecnie znamy już przebieg Alzheimera i musimy skoncentrować się na wczesnym rozpoznawaniu choroby. Przyniesie to pacjentom liczne korzyści przekładające się bezpośrednio na jakość życia i spowolnienie utraty zdolności kognitywnych.


Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.


  • Dubois B. ‘Prodromal Alzheimer’s disease’: a more useful concept than mild cognitive impairment? Curr Opi Neurol 2000; 13: 367-9

  • Fischer P, Jungwirth S, Zehetmayer S, Weissgram S, Hoenigschnabl S, Gelpi E, et al. Conversion from subtypes of mild cognitive impairment to Alzheimer dementia. Neurology 2007; 68: 288-91.

  • McKahnn G, Drachman D, Folstein M. Clinical diagnosis of Alzheimer’s disease: report of the NINCDS-ADRDA Work Group under the auspices of Department of Health and Human Services Task Force on Alzheimer’s disease. Neurology 1984; 34: 939-44.


Ten tekst jest oferowany wyłącznie w celach informacyjnych i nie zastępuje konsultacji z profesjonalistą. W przypadku wątpliwości skonsultuj się ze swoim specjalistą.