Arteterapia: definicja oraz korzyści jakie przynosi

Sztuka, podobnie jak wszystkie inne niewerbalne środki wyrazu, zachęca do eksplorowania, komunikacji oraz wyrażania rzeczy, których nie jesteśmy świadomi. Zatem pracowanie nad emocjami wykorzystując zjawisko o nazwie arteterapia pomaga poprawić relacje między ludźmi, ponieważ skupia się ono na aspekcie emocjonalnym będącym kluczowym elementem każdej istoty ludzkiej.

Arteterapia zajmuje się ludźmi. Nie chodzi tutaj o jednostkę, lecz o jej dyskomfort oraz pragnienie zmiany. Poprzez osobiste oraz kulturowe różnice, arteterapia próbuje odświeżyć warunki kreatywnej pracy, docenić szczegóły różnych form sztuki oraz zrozumieć jej wpływ. 

Arteterapia może być zdefiniowana jako dyscyplina o specyficznych aspektach oraz konkretnych granicach. To forma wsparcia (a czasem terapii), która korzysta ze sztuk wizualnych jako sposobu na pomaganie ludziom w poprawieniu swojego stanu psychicznego, emocjonalnego oraz ogólnego samopoczucia. Cele arteterapii są takie same, jak psychoterapii.

Wsparcie to skupia się na sztuce jako na środku komunikacji. I właśnie w taki sposób pomaga ludziom wyrażać swoje uczucia. Ułatwia im to refleksję oraz dokonywanie zmian w zachowaniu, których bardzo potrzebują. Wykorzystywanie artystycznej kreacji jako formy działania, zapoczątkowuje pewien proces: zabiera on przestrzeń terapeutyczną, przerywa rzeczywistość, a następnie przewartościowuje ją.

Formy sztuki, z których korzysta arteterapia

Formy sztuki stosowane w arteterapii to głównie sztuki wizualne. Obejmują one malarstwo, rzeźbiarstwo, kolaż oraz sztuki sceniczne, takie jak teatr, opowiadanie historii, odgrywanie ról czy lalkarstwo. Jeśli chodzi o muzykę, to stosuje się rytmikę, dźwięki, instrumenty.

W pisaniu można wykorzystać punkt widzenia płci przeciwnej. Arteterapia opiera się symbolizmie. Rzeczy, który wyrażane są przez wytwór ludzi mogą reprezentować akty agresji, opuszczenie, stratę oraz inne uczucia. Dzieje się to również w sposób niebezpośredni, bez zamierzenia.

Teatr

W sztuce, dramacie czy przedstawieniu lalkowym pacjent przemawia poprzez swoją postać. To sztuka grania fikcyjnego charakteru. To proces indywidualny lub grupowy, który mieści się między dwoma oddzielnymi światami: fikcją i rzeczywistością. Rzeźby z gliny rozpoczynają dialog z materiałem. Chodzi o zachęcenie danej osoby do odnalezienie siebie poprzez materiał. Ale również o bycie przy nich w tej podróży od materiału aż do rzeźby.

Malarstwo

Dzięki malowaniu osoba podejmuje pierwszy krok, aby się odblokować. W ten sposób zatraca się w tych wszystkich wizjach, poszlakach, kształtach i kolorach, które przyjdą jej do głowy. Celem jest zajęcie jej dłoni, aby przestały “zakrywać oczy”, to coś w rodzaju puszczenia hamulców. Następnie może ona przybliżyć się do swojej najgłębszej istoty.

Taniec i śpiew

Jeśli chodzi o taniec, istnieje ten pierwszy moment, kiedy to dana osoba staje się świadoma swoich ruchów. Oznacza to, że może usłyszeć siebie poprzez ten ruch. Pomoże jej to zbliżyć się do swego “ja”, a w następstwie poprawi komunikację z innymi. Jeśli chodzi o pracę głosu, należy odnaleźć swój naturalny dźwięk oraz uwolnić swój oddech. Można to uczynić poprzez improwizację oraz połączenie różnych dźwięków.

Pisanie

Jest też pisanie, które może ofiarować nowe sposoby na bawienie się z własnym doświadczeniem za pomocą swojej wyobraźni. Będą zatem wymyślone sytuacje i przyjaciele, różne osie czasowe, aż w końcu prawdziwa historia odtworzona w fikcji.

Praca nad emocjami w arteterapii

Emocje są niezwykle ważne, jeśli chodzi o ludzki rozwój i doświadczenia. Praca ze sztuką poprzez arteterapię pomaga ludziom w rozwoju osobistym oraz emocjonalnym. Istnieją cztery etapy pracy z emocjami w arteterapii: nazywanie, zgłębianie, eksperymentowanie i integrowanie. Zatem jeśli Twoje słowa nie idą ramię w ramię z właściwymi emocjami, ludzie najprawdopodobniej nie będą Ci ufać.

Zazwyczaj kiedy wyrażasz coś emocjonalnego, korzystasz z mimiki twarzy, werbalnych metafor oraz tonu głosu. W ten sposób komunikujesz się z innymi. Dzięki temu możesz zrozumieć oraz wyrazić znacznie więcej, niż słowa, jeśli tylko emocje się z nimi pokrywają. Sztuka, podobnie jak ekspresja niewerbalna, zachęca do eksploracji, wyrażania siebie oraz uczuć, których nie jesteśmy nawet świadomi.

Arteterapia pozwala pracować nad emocjami i może poprawić jakość Twoich relacji międzyludzkich. Skupia się również na czynniku emocjonalnym oraz pomaga Ci być bardziej świadomym ukrytych aspektów pobudzających Twój rozwój. Podstawowe emocje, takie jak strach, gniew, szczęście, miłość czy smutek są niezbędne dla emocjonalnej równowagi.

Dlaczego emocje są tak ważne

Wszystkie Twoje emocje odgrywają ważną rolę w Twoich zdolnościach poznawczych, zdrowiu fizycznym oraz zawodowej wydajności. Posiadanie wysokiej inteligencji emocjonalnej oznacza bycie w stanie wyrazić w poszczególnych sytuacjach odpowiednie emocje we właściwej mierze. Oznacza również umiejętność rozpoznawania stanów emocjonalnych u innych oraz empatyzowanie z nimi.

Praca ze sztuką może pomóc w rozwoju osobistym i emocjonalnym. Podświadomość ma bardziej do czynienia z symbolami niż z logicznymi słowami. Dlatego stosowanie sztuki może ułatwić rozwijanie procesu refleksji. Możesz wyrazić o wiele więcej poprzez sztukę, szczególnie w sposób podświadomy. A to z powodu obrazów, które przekazują o wiele więcej niż słowa, a jednocześnie są bezpieczną formą zgłębiania trudnych tematów.

Korzyści, jakie daje nam arteterapia

Arteterapia posiada wiele korzyści, jeśli chodzi o pomaganie ludziom w rozwinięciu swoich umiejętności interpersonalnych. Zachęca ona pacjenta do kontaktu z innymi, ponieważ jej techniki ułatwiają wyrażanie siebie. Jest również niezwykle przydatna w kontrolowaniu pewnych zachowań, poprawie poczuciu własnej wartości oraz unikaniu jakichkolwiek negatywnych skutków niepokoju.

Teraz zaprezentujemy więcej szczegółów na temat korzyści, jakie daje nam arteterapia:

1. Wyrażanie uczuć trudnych do zwerbalizowania

Może być dla nas trudne wyrażanie rzeczy, które czujemy, lub o których myślimy w bardziej tradycyjny sposób. To dlatego arteterapia – będąc narzędziem zachęcającym do wyrażania emocji – może pomóc Ci w nadaniu kształtu tym myślom i uczuciom, które tak trudno uwolnić.

2. Rozwijanie zdrowych umiejętności konfrontacji

Konfrontacja z uczuciami i emocjami w kreatywny sposób może być bardzo pomocna, jeśli chodzi o głęboką zmianę wzorców zachowań czy przyzwyczajeń, do których uciekają się ludzie za każdym razem, kiedy czują potrzebę wyrażenia tych emocji. Arteterapia pomaga w przechodzeniu przez ciężki okres w życiu oraz w wykorzystaniu tych nagromadzonych emocji do stworzenia czegoś nowego. Jest to szczególnie ważne przy konfrontacji z nową sytuacją w najlepszy możliwy sposób.

3. Zgłębianie wyobraźni i kreatywności

Stosowanie tego typu terapii pomoże danej osobie w poprawieniu swoich umiejętności twórczych oraz pobudzi wyobraźnię. Może również wzmocnić te zdolności poprzez pracę nad nimi u boku terapeuty.

4. Zwiększanie pewności siebie i poczucia własnej wartości

Udowodnienie samemu sobie, że możesz coś dla siebie zrobić zaprowadzi Cię do bardziej zharmonizowanego emocjonalnie miejsca. I podobnie, osiąganie swoich celów zwiększy wiarę w siebie oraz przepełni Cię przekonaniem, że wszystko robisz, tak jak powinieneś.

5. Identyfikowanie oraz wyjaśnianie zmartwień

Uchwycenie czegoś ze świata zewnętrznego, co Cię martwi wewnątrz pomoże Ci spojrzeć na wszystko, co trudno Ci zrozumieć w sposób bardziej przystępny i praktyczny. Są to zwykle abstrakcyjne idee, które możesz rozpoznać w swoim umyśle wyłącznie, kiedy przyjmiesz perspektywę z zewnątrz.

6. Lepsze umiejętności komunikacyjne

Wykorzystanie artystycznego ujścia, aby wyrazić siebie pomaga ludziom w wybieraniu nowych narzędzi dobrej komunikacji. I to prawda, zarówno jeśli chodzi o komunikację z innymi, jak i również z samym sobą. Bycie w stanie wyrazić wszystko to, co zwykle jest nam najtrudniej zwerbalizować ćwiczy nas w jaśniejszym wyrażaniu siebie oraz swoich emocji.

7. Poprawa zdolności fizycznych

Arteterapia zazwyczaj oznacza wykorzystywanie swojego ciała, aby wyrazić coś, czego nie możesz przekazać słowami. To dlatego terapia tego typu jest również dobra dla osób, które mają trudności z wykonywaniem pewnych ruchów lub posiadają słabą koordynację.

8. Sztuka obniża poziom stresu i niepokoju

Zajęcia związane ze sztuką i kreatywnością zapewniają ludziom chwile, podczas których ich poziom stresu i niepokoju znacznie spada. Osoby, które poddają się tego typu terapii uważają takie zajęcia za niezwykle relaksujące.

9. Zachęca ludzi do pracy nad swoim sposobem myślenia i refleksji

Myślenie naukowe idzie jeszcze dalej i również ma wiele wspólnego z umiejętnością bycia niezależnym lub rozwiązywania problemów w życiu codziennym.

10. Poprawia koncentrację, uwagę oraz pamięć

Uczenie się koncentracji jest ważne w życiu codziennym. Umiejętność skupienia się znacznie wspomaga wydajność w jakiejkolwiek czynności. Istnieje mnóstwo korzyści z posiadania dobrej koncentracji: lepsza pamięć, zdolność do podejmowania decyzji, dokładność oraz umiejętność dostosowania się związana z celem, który pragniesz osiągnąć.

Na całym świecie arteterapia stosowana jest w celu poprawy zdrowia fizycznego, psychicznego oraz zapewnienia dobrego społecznego i emocjonalnego samopoczucia. Jeśli chodzi o osoby, które potrzebują pomocy w związku z wyrażaniem siebie, można skorzystać z arteterapii w oparciu o techniki psychoterapii.

Arteterapia może być stosowana zarówno w pracy z dziećmi, z nastolatkami, jak i z dorosłymi. Można ją nawet dostosować do ich potrzeb edukacyjnych i terapeutycznych. W pierwszym przypadku najlepiej sprawdzają się uzupełniające techniki behawioralno-poznawcze, szczególnie przy nauczaniu rzeczy bezpośrednio związanych z rozwojem edukacyjnym.