Alprazolam czy Xanax - zastosowanie i skutki uboczne

Napisane i zweryfikowane przez psycholog Valeria Sabater.

Ostatnia aktualizacja: 27 grudnia, 2022

Nie ma leku na lęki, ataki paniki, czy silny stres, na który wydawano by więcej recept, niż na alprazolam. Zapewne jego komercyjne nazwy xanax, czy trankimazin brzmią bardziej znajomo. To jest bardzo skuteczny lek wydawany przez psychiatrę, którego stosowanie powinno być bacznie obserwowane, by uniknąć przyzwyczajenia i uzależnienia.

Wszyscy słyszeliśmy o Xanaxie. Ale zapewne nie zdajemy sobie sprawy, że jest kilka kwestii, które powinniśmy wziąć pod uwagę. Po pierwsze, to lek z grupy benzodiazepin. Oznacza to, że działa stosunkowo szybko, co jest bardzo pomocne, gdy cierpimy na lęki lub ataki paniki. Aprazolam to substancja, o której warto dowiedzieć się nieco więcej.
Aprazolam, sprzedawany pod nazwą Xanax lub Trankimazin, jest lekiem z grupy benzodiazepin, stosowanym na napady lękowe.

Alprazolam jest również lekiem odprężającym i antydepresyjnym. Jest środkiem przeciwlękowym, co oznacza, że jest leczy zaburzenia depresyjne, wyłącznie na receptę. Działa również na lęki i nerwice, które często towarzyszą depresji.

Bez wątpienia, jest to bardzo pomocny i skuteczny lek. Jednakże, musisz znać nieuniknione środki uboczne.

Alprazolam to aktywny składnik zawarty w Xanaxie i Trankimazimie. Ogólnie rzecz biorąc, każda tabletka zawiera 0.5 mg tego składnika. Pozostałe składniki tabletki to; laktoza jednowodna, celuloza mikrokrystaliczna, skrobia kukurydziana, dokuzan (85%) z benzoesanem sodu (15%), koloidalny dwutlenek krzemu, stearynian magnezu i inne.

Warto zanotować, że jako pierwsze zsyntetyzowało alprazolam Laboratorium Upjohn (obecnie włączone do Pfizer) w latach sześćdziesiątych. Lek miał być alternatywą dla barbituranów.

Już wiemy, że Alprazolam jest niesamowicie uzależniający i posiada poważne skutki uboczne. Jednakże nie było to znane do roku 1981, kiedy ogłoszono go najlepszym lekiem na ataki paniki. Szybko osiągnięto sukces, do tego stopnia, że do dziś jest to najchętniej przepisywana benzodiazepina na świecie.

W jakich przypadkach przepisuje sie Alprazolam?

Natalia bierze alprazolam przez sześć lat. Nie przyjmuje go przez cały czas, tylko w przypadkach, gdy jej lęki blokują ją tak bardzo, że nie może reagować, ani nawet myśleć. Bierze go, gdy cierpi na ataki paniki albo czuje, że stres może spowodować, że nie będzie zdolna pracować lub zająć się dziećmi.

Wszystko zaczęło się od śmierci ojca, niespodziewanego i traumatycznego wydarzenia, które ją przerosło. Lekarz rodzinny widząc w jakim jest stanie przepisał jej Xanax, pod jednym warunkiem: może go wziąć tylko w momencie, gdy sytuacja jest bardzo krytyczna, nigdy stale. To jest przykład sytuacji, gdy Alprazolam jest pomocny i spełnia swoją funkcję. Ale przyjrzyjmy się wszystkim jego zastosowaniom:

• Leczenie zaburzeń lękowych
• Ataki paniki
• Stres psychosocjalny lub zaburzenia adaptacyjne
• Zaburzenia lękowo-depresyjne
• Fobia społeczna.

Mechanizm działania alprazolamu

Lek jest bardzo łatwo wchłaniany przez przewód pokarmowy. Działa szybko, a jego dostępność biologiczna wynosi 80-90%. Jest metabolizowany w wątrobie i wydalany wraz z moczem. Zwykle lekarze przepisują dawki od 0.25 do 0.5mg, do przyjmowania 3 razy dziennie.

Z drugiej strony, należy pamiętać, że mechanizm działania każdego leku benzodiazepinowego jest zawsze ten sam: działają na receptory GABA. Jednakże, struktura Alprazolamu jest szczególna. Jest bardzo podobna do antydepresantów trójcyklicznych. Wszystkie powodują senność i efekt przeciw konwulsyjny i to, co najbardziej godne uwagi, redukują lęki. Ta benzodiazepina jest bardzo silna, choć jest też szybko eliminowana.

Jakie są skutki uboczne?

Alprazolam, jak każdy lek, a w szczególności jako lek psychotropowy, wykazuje skutki uboczne. Nigdy nie powinieneś stosować tego leku dłużej niż 12 tygodni.

To Twój lekarz lub terapeuta powinien podjąć decyzję, co dalej. Stwierdzi, czy wprowadzić do leczenia inne leki, zmniejszyć dawkę czy rozpocząć powolne wycofywanie Alprazolamu (pamiętaj, że gwałtowne zaprzestanie stosowania może być bardzo destrukcyjne).

Przyjrzyjmy się efektom ubocznym tego leku psychotropowego:

Najczęściej występujące skutki uboczne

• Senność
• Bóle głowy
• Zaparcia
• Biegunka
• Suchość w ustach

Inne skutki uboczne

• Zmieniona koordynacja ruchowa
• Wzrost lub zanik apetytu
• Zmęczenie
• Osłabiona pamięć
• Lęki i wzrost tętna
• Bezsenność
• Uczucie zamętu, trudności w skupieniu uwagi
• Nudności, biegunka lub wymioty
• Widoczne zmiany w popędzie płciowym
• Nieregularne miesiączki
• Zatrzymanie moczu

Jakie są przeciwwskazania do stosowania Alprazolamu?

Lekarze nie polecają Alprazolamu wszystkim pacjentom. Jest kilka wyjątków, które powinno się wziąć pod uwagę:

• Nie mogą być leczone Alprazolamem osoby z wąskokątną jaskrą.
• Pacjentom z chorobami układu oddechowego i niewydolnością nerkową nie podaje się tego leku by zwalczać lęki.
• Nie powinny stosować go kobiety w ciąży i matki karmiące.

Na zakończenie, chcemy wyraźnie podkreślić, że chociaż Alprazolam jest skutecznym czasowym lekiem na pewne formy lęków, leki psychotropowe nie są ostatecznym rozwiązaniem. Stosowanie leku bez terapii ze specjalistą nie rozwiąże źródła problemów.

Bibliografia:

Salazar M.; Peralta C.; Pastor J. (2011), Manual de Psicofarmacología. Madrid, Editorial Médica Panamericana.

Caplan JP, Epstein, LA, Quinn, DK, Stevens, JR, y Stern, TA (2007). Efectos neuropsiquiátricos del abuso de medicamentos recetados. Neuropsychology Review, 17 (3), 363-80. doi: http: //dx.doi.org/10.1007/s11065-007-9037-7

Gómez, M. (2012). Psicobiología. Manual CEDE de Preparación PIR.12. CEDE: Madrid.