Inteligencja emocjonalna - klucz do wychowania dzieci

Jeżeli chcemy wychować dzieci na osoby silne i szczęśliwe, koniecznie musimy uświadomić sobie, że kluczem jest inteligencja emocjonalna. Być świadomym swoich uczuć pomaga dzieciom kontrolować swoją rzeczywistość i wpływać na nią. To z kolei otwiera im drogę do wielu wspaniałych przeżyć.

Inteligencja emocjonalna to doskonałe dziedzictwo, które przekazujemy naszym dzieciom.

Jak jednak doskonale sobie zdajemy sprawę, nie wszystko w życiu jest piękne i cudowne. Daleko w nim od ideałów z bajek Disneya, w których wspaniały książę poślubia cudowną księżniczkę.

Księżniczkę, która nie ma w życiu do zrobienia nic więcej, niż rzucić się ślepo w związek pełen zależności. I żyć w magicznym świecie pełnym wróżek, wiedźm i złych smoków.

W rzeczywistości nie jest jednak tak, jak opowiadano nam w bajkach. Świat nie składa się z czerni i bieli. Nie jest tylko tak, że ktoś jest dobry lub zły. I że jeśli “zły” sobie pójdzie, wszystko będzie dobrze, pięknie i kolorowo. Jako dorośli doskonale wiemy, że życie wcale nie jest tak proste. 

Musimy raz na zawsze pożegnać się ze sławnym: “i żyli długo i szczęśliwie”. Czas zacząć uczyć się, że “życie buduje się na własnej sile”.

Nie możemy malować świata kolorami tęczy ani uczyć naszych dzieci patrzeć na świat przez różowe okulary. Ponieważ z biegiem lat napotkają one problemy, których nie będą w stanie rozwiązać. Poczują ból, który będzie się wydawał nieznośny. Zetkną się z brakiem zrozumienia i niesprawiedliwością. To będzie boleć.

Pamiętanie o tym, jak ważna jest inteligencja emocjonalna i uczenie swoich dzieci być świadomymi swoich oraz cudzych stanów emocjonalnych, może być kamieniem milowym na ich drodze do siły. Może stać się bezcennym dziedzictwem, jakie przekażemy im na całe życie.

Inteligencja emocjonalna i klucze do jej rozwoju

Rozwój świadomości emocjonalnej we wczesnym dzieciństwie kładzie fundamenty, które w życiu dorosłym będą pomocne w tworzeniu dobrych strategii regulowania emocji. Jeżeli nie została wypielęgnowana inteligencja emocjonalna, dziecku bardzo trudno będzie dostosować się do nowych sytuacji w życiu.

Istnieją liczne umiejętności związane z postrzeganiem i z zachowaniem, których nie możemy ominąć dążąc do osiągnięcia inteligencji emocjonalnej. Warto się temu dokładniej przyjrzeć:

• Umiejętności związane z postrzeganiem pomagają zidentyfikować i rozróżnić emocje oraz zrozumieć, co je wywołuje. Wiąże się to między innymi z interpretowaniem sygnałów, jakie wysyła nam nasze ciało, chcąc zwrócić naszą uwagę na jakiś problem – przyspieszone tętno, ból brzucha, pocenie się…
• Umiejętności powiązane z zachowaniem natomiast są niezbędne, aby poprawnie rozpoznać doświadczenia i ekspresje emocjonalne u siebie samego oraz u innych.

W zależności od stopnia rozwoju, odkrywamy, że inteligencja emocjonalna odgrywa niezwykle ważną rolę w naszym życiu. Sprawdza się w wielu sytuacjach, takich jak na przykład nawiązywanie więzi z drugimi, rozwijanie umiejętności społecznych czy tworzenie swojej tożsamości.

• W wieku od 0 do 2 lat, dzieci są w stanie zwracać uwagę na uczucia drugich oraz odpowiednio na nie reagować. Jeżeli osoba, która zajmuje się dzieckiem uśmiecha się, dziecko spogląda na nią z większą częstotliwością. Jeżeli opiekun jest smutny, dziecko nie chce spoglądać, a jego twarz zazwyczaj okazuje smutek. Ten rodzaj kontaktów sprzyja tworzeniu się więzi międzyludzkich.
• W wieku od 2 do 5 lat dzieci uczą się rozróżniać i wyrażać werbalnie uczucia takie jak radość, smutek, rozdrażnienie czy strach. Co ciekawe, nie są jeszcze w stanie zidentyfikować zdziwienia. Nabywane w tym wieku umiejętności społeczne służą uwzględnianiu i interpretowaniu emocji drugich.
• W wieku od 6 do 12 lat dzieci powinny zacząć uczyć się analizować swoje własne emocje. W tym wieku również uczą się być świadomymi tego, jakie powiązanie z uczuciami mają reakcje fizyczne. Wszystko to składa się na kształtowanie osobowości.

Kontrolowanie emocji to czasem bardzo trudna do przejścia droga

Nie chodzi tylko o to, żeby nasze dziecko oswoiło się ze swoimi emocjami i nauczyło się je odpowiednio interpretować. Chodzi o coś więcej – o regulowanie i kontrolowanie ich w sposób indywidualny i współpracując z drugimi.

Jednym z najczęstszych błędów, które popełniamy, gdy uczymy nasze dzieci jest wpajanie im, że negatywne emocje (takie jak smutek czy poirytowanie) powinny być zawsze ignorowane. Mówimy: “Nie przejmuj się, nie zwracaj na to uwagi”.

W innych przypadkach uczymy dzieci, że powinny “zamienić” negatywne uczucia na inne (“Coś tak bzdurnego nie powinno wywoływać u ciebie takich reakcji”). Bywa, że wywołujemy w dzieciach wstyd (“Nie bądź beksą”). Żadne z takich zachowań nie jest poprawne.

Jak przebiega proces nauki?

Gdy mamy to na względzie, okazuje się, że regulowanie swoich emocji obejmuje ich kontrolowanie w sposób poprawny, bez ignorowania ich i udawania, że nigdy nie zaistniały. Jeżeli chcemy pomóc naszemu dziecku osiągnąć tę umiejętność, możemy to zrobić na dwa sposoby:

• Opierając się na kontrolowaniu sposobu, w jaki wyrażamy emocje. Dziecko czuje się na przykład bardzo rozdrażnione, ale stara się tego nie okazywać. Uważa, że w taki sposób uda mu się rozwiązać konflikt inaczej. Uczy się kontrolować to, co chciałoby okazać dla osiągnięcia wyższych celów.
• Opierając się na poprzednich doświadczeniach. W ty, przypadku jesteśmy w stanie pobudzić dziecko do danego zachowania, będąc świadomymi jego uczuć. Pomagamy mu w ten sposób kontrolować swoje zachowanie aby jeszcze lepiej radziło sobie z przeżywaniem i “oswajaniem” emocji.

Inteligencja emocjonalna i uświadamianie sobie tego, co tak naprawdę czujemy to najlepszy sposób na to, by zmienić nasze życie na lepsze. Musimy być świadomi, co wywołuje w nas negatywne emocje, co wywołuje w nas frustrację oraz szczęście.

Tylko dzięki temu zdołamy zrozumieć, jak zwiększać to, co dobre i unikać tego, co nas rani. W ten sposób zrozumiemy nasze uczucia i będziemy w stanie je kontrolować.

Jeżeli zapewnimy naszym dzieciom odpowiedni rozwój emocjonalny i nauczymy je, czym w praktyce jest inteligencja emocjonalna, będą w stanie doskonale rozumieć to, co czują. Będą w stanie dążyć do rozwoju swoich uczuć i odpowiedniego kontrolowania ich.

Dlatego uczyć dzieci obserwować, komunikować i odkrywać swoje emocje, jest niezbędne, aby wspierać ich rozwój i zapewniać sukces. Dlatego należy uznać za naszą najważniejszą odpowiedzialność nauczenie naszych dzieci, czym jest inteligencja emocjonalna – klucz do ich przyszłej siły.